6.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri
6.SINIF REHBERLİK ETKİNLİKLERİ
6. SINIF – 1.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *ÖĞRETMEN OLALIM
Sınıf: 6.sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Kendini öğretmeninin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.
(Kazanım Numarası -117-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–36
Kaynak: *(Erkan,2005)
Süreç:
Sınıfa bir öğretmen davet edilir.
1. Form–36 öğrencilere dağıtılır ve doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrencilerden cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.
3. Sınıfa davet edilen öğretmenden formdaki soruları cevaplaması istenir.
4. Öğrencilere formda yer almayan merak ettikleri durumlar hakkında öğretmene
sorular sorabilecekleri belirtilir.
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Cevaplamakta güçlük çektiğiniz sorular oldu mu?
Ĝ Sizin tahminlerinizle öğretmeninizin cevapları arasında benzerlik var mı?
Varsa neler?
Ĝ Davranışlarınızın, öğretmeninizde hangi duygular yaratabileceğini daha önce
hiç düşünmüş müydünüz?
Ĝ Öğretmeninizi anladığınızı düşünüyor musunuz? Neden?
6. Kendini öğretmenlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini
anlamanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–36
Kendinizi bir öğretmen olarak algılamaya çalışın ve bir öğretmen olarak aşağıda
belirtilen durumlarla karşılaştığınızda hangi duyguları yaşayacağınızı her bir
ifadenin altındaki boşluğa yazınız.
1.Siz ders anlatıyorsunuz ve iki öğrenci epeydir kendi aralarında konuşuyor.
Duygu:………………………………………………………………………………
2.Öğrencilerinizin büyük bir kısmı üniversiteye giriş sınavlarını kazandı.
Duygu:………………………………………………………………………………
3.Sınav sırasında bazı öğrencilerinizin kopya çekmeye çalıştığını gördünüz.
Duygu:………………………………………………………………………………
4.Öğrencilerinizin kendi aralarında, sizinle ilgili olarak “öğrenciler arasında
ayrım yapıyor” biçiminde dedikodu yaptıklarını duydunuz.
Duygu:………………………………………………………………………………
5.Bir öğrencinizin derste anlamadığı konuları, sizden çekindiği için
soramadığını öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
6.Bir kaç öğrencinizin sizden etkilenerek öğretmen olmaya karar verdiklerini
öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
7.Bir öğrencinizin sigara ve içki kullandığını öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
8.Bir öğrencinizin velisi size çocuğuna para karşılığında özel ders vermenizi
teklif etti.
Duygu:………………………………………………………………………………
9.Öğretmenler gününde öğrencilerinizin sınıf adına, bahçelerinden topladıkları
bir demet çiçeği size verdiler.
Duygu:………………………………………………………………………………
10.Sinirli olduğunuz bir gün bir öğrencinizi azarlamak zorunda kaldınız.
Duygu:………………………………………………………………………………
6. SINIF – 2.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: AMAÇLARIM VAR
Sınıf: 6.sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Amaç belirlemenin önemini açıklar.(Kazanım Numarası -30-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–37, Form–35
Hazırlayanlar: Serdar ERKAN
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğretmen, Form-37’i okur.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Göktuğ’un amaçları nelerdir?
Ĝ Göktuğ, sizce bu amaçlara ulaşabilir mi?
3. Öğretmen, Form-35’yi okur.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Yusuf’un amaçları nelerdir?
Ĝ Yusuf, sizce bu amaçlara ulaşabilir mi?
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Sizce Yusuf mu Göktuğ mu daha başarılı olur? Neden?
Ĝ Sizin davranışlarınız Yusuf’a mı Göktuğ’a mı yakın?
Ĝ Amaç belirlemenin yaşamınıza etkileri neler olur?
Ĝ Sizin geleceğe yönelik amaçlarınız var mı? Neler?
Ĝ Bu amaçlarınızı gerçekleştirmek için neler yapıyorsunuz?
6. Amaç belirlemenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
NOT:Öğrencilerden gelecekte nasıl bir hayatları olmasını istediklerini, bu
isteklerini gerçekleştirmek için neler yapmaları gerektiğini içeren bir mektup
yazmaları istenir. Bu mektuplarının bir örneğini, eğitsel mesleki planlama
dosyalarına koymaları söylenir.
Değerlendirme:
FORM–37
Yıldırım İlköğretim Okulu’nda “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”
kutlaması için hazırlanan şenliğe, yerel TV’den muhabir gelmiş, öğrencilerle
röportaj yapmaktadır.
Muhabir: İsmin nedir?
Göktuğ: Göktuğ…
Muhabir: Kaçıncı sınıfa gidiyorsun?
Göktuğ:6,sınıfa gidiyorum.
Muhabir: Büyüyünce ne olmak istersin?
Göktuğ: Bilmem. Olurum her halde bir şeyler.
Muhabir: Düşünmedin mi şu ana kadar.
Göktuğ: Oyun oynamak çok daha güzel düşünmedim. Vakti gelince düşünürüm. Ama
doktor olmak isterim.
Muhabir: Peki, ilköğretim bitince hangi okula gideceksin?
Göktuğ: Galiba liseye gideceğim, okul benim için fark etmez.
Muhabir: Güzel bir şenlik var okulunuzda… Ne hissediyorsun?
Göktuğ: Çok mutluyum ve heyecanlıyım. Biraz sonrada yarışmalarımız başlayacak.
Sizde izleyecek misiniz?
Muhabir: Evet izlemek istiyorum. Hatta çekim yapacak arkadaşlarımız. Akşam
haberlerde izlersiniz artık. Sorularıma cevap verdiğin için teşekkür ederim.
Göktuğ: Önemli değil.
FORM–35
Yıldırım İlköğretim Okulu’nda “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”
kutlaması için hazırlanan şenliğe, yerel TV’den muhabir gelmiş, öğrencilerle
röportaj yapmaktadır.
Muhabir: İsmin nedir?
Yusuf: Yusuf…
Muhabir: Kaçıncı sınıfa gidiyorsun?
Yusuf: 6.sınıfa gidiyorum.
Muhabir: Büyüyünce ne olmak istersin?
Yusuf: Doktor olmak istiyorum. Hani güzel ve büyük işler yapan başarılı
doktorlar var ya onlar gibi olmak istiyorum. Evim, arabam güzel bir hayatım
olsun istiyorum. Yardıma ihtiyacı olan insanlara yardım etmek istiyorum.
Muhabir: Peki, bu isteğine ulaşmak için ne yapman gerekiyor, neler yapıyorsun?
Yusuf: Sorumluluklarımı yerine getiriyorum ve derslerime çalışıyorum. Ayrıca
ilköğretimi bitirince fen lisesine gitmeyi planlıyorum. Fen lisesi sınavına
hazırlanıyorum kazanamazsam da liseye gideceğim. Üniversite sınavında başarılı
olmak istiyorum. Tıp fakültesini kazanmak için üniversite sınavında başarılı
olmam gerekiyor. Üniversiteyi başarılı bir şekilde bitirip, iş hayatına atılmak
istiyorum.
Muhabir: Seni biraz önce projeler standının başında gördüm. Şenlikteki görevin
nedir?
Yusuf: Bu şenlikte benim ve diğer arkadaşlarımın projeleri sergileniyor. Stantta
benim de bir projem var. Gelen misafirlere ve diğer öğrencilere bu projeleri
tanıtma görevini öğretmen bana verdi.
Muhabir: Ne hissediyorsun?
Yusuf: Çok mutluyum ve heyecanlıyım. Biraz sonrada yarışmalarımız başlayacak.
Sizde izleyecek misiniz?
Muhabir: Evet izlemek istiyorum. Hatta çekim yapacak arkadaşlarımız. Akşam
haberlerde izlersiniz artık. Sorularıma cevap verdiğin için teşekkür ederim
Yusuf… Büyük bir doktor olduğunda da benimle röportaj yapar mısın?
Yusuf: Yaparım… Ben teşekkür ederim…
6. SINIF – 3.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *AMACIMI BELİRLERKEN
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Amaç belirlemedeki ölçütleri açıklar.(Kazanım Numarası 31 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–36, Form–37
Kaynak: *(Erkan, 2005)
Süreç:
1. Form-36 öğrencilere dağıtılır ve birinci bölümü doldurmaları istenir.
2. Öğretmen Form-37’yi anlatır.
3. Öğrencilerden Form- 36’nın ikinci kısmını doldurmaları istenir.
4. Gönüllü öğrencilerden Form-6’ya verdikleri cevapları sınıfla paylaşmaları
istenir.
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Amaç belirlemek neden önemlidir?
Ĝ Formun birinci bölümünde amaçlarınızı belirlerken neye göre belirlediniz?
Ĝ Formun ikinci bölümünde amaçlarınızı düzenlerken nelere dikkat ettiniz?
Ĝ Birinci bölümle ikinci bölümde ki amaçlarınız arasında fark var mı?
6. Amaç belirlemedeki ölçütleri bilmenin önemi vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–36
Aşağıda kendinizle ilgili ulaşmak istediğiniz beş amacınızı yazınız.
1.
2.
3.
4.
5.
Şimdi bu amaçlarınızı aşağıda belirtilen ölçütlere göre değerlendiririn.
Amacınız ölçüte uygunsa (+), değilse (-) işaretini koyun.
1.Amaç 2.Amaç 3.Amaç 4.Amaç 5.Amaç
Anlaşılabilirlik
İnanılabilirlik
Ulaşılabilirlik
Kontrol edilebilirlik
Ölçülebilirlik
İstenirlik
Alternatifsizlik
Yapıcılık-Geliştiricilik
Şimdi amaçlarınıza yukarıdaki değerlendirmelerinize göre yeniden düzenleyin.
1.
2.
3.
4.
5.
FORM–37
AMAÇ BELİRLEMEDE ÖLÇÜTLER
1. Amaç anlaşılır olmalı. Kişi amacın ne olduğunu anlayabilmeli ve bu amaca
ulaşabilmek için atılacak ilk adımları belirleyebilmeli.
2. Amaç inandırıcı olmalı. Kişi bu amaca ulaşabileceğine inanabilmeli.
3. Amaç ulaşılabilir olmalı. Kişi sahip olduğu yetenek ve güçlerle amaca
ulaşabilmeli. Örneğin 10 yaşında bir çocuğun gelecek yıl 100 kg’lık bir ağırlığı
bir ağırlığı kaldırmayı amaçlaması ulaşılacak bir amaç değildir.
4. Amaç kontrol edilebilir olmalı. Amaç kişinin kendi çabasıyla kontrol
edebileceği biçimde ifade edilmeli. Örneğin ünlü bir film yıldızıyla mutlu bir
evlilik yapmak, kontrol edilebilir bir amaç değildir. Çünkü evlilik sadece bir
kişinin davranışlarına bağlı değil, iki kişinin anlaşması ile
gerçekleşebilecektir.
5. Amaç zaman ve nicelik açısından ölçülebilir olmalı. Genel ifadeler amaca
ulaşıp ulaşılamadığını değerlendirmede güçlük yaratacaktır. Örneğin temiz bir
evim olsun istiyorum yerine Pazar gününe kadar çalışma masasını temizlemek
istiyorum demek daha uygun olacaktır.
6. Amaç arzu edilir olmalı. Amaç kişinin ne yapması gerektiğini değil, gerçekten
ne istediğini yansıtmalı.
7. Amaç alternatifsiz olarak ifade edilmeli. Araştırmalar amacın şunu ya da bunu
yapabilirim, biçiminde ifade edildiğinde her ikisine de ulaşılamadığını
göstermektedir. Bu, amaçlar oluşturmada esnekliğin olmaması anlamına gelmez.
Eğer kişi amacını değiştirmek isterse yeni bir amaç oluşturulabilir, ancak bunun
yine alternatifsiz olarak yapmalı ve tek bir amaç belirlemelidir.
Amaç yapıcı ve geliştirici olmalı, amaç kişiye çevresine ve topluma zarar verici
nitelikte olmamalı. Örneğin; cumartesi günü 10 tane arabanın lastiklerini
patlatmak yukarıdaki ölçütlerin birçoğunu karşılar, ancak yapıcı değil yıkıcı
olduğundan uygun bir amaç olmayacaktır.
6. SINIF – 4.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: AMAÇLARIM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturur.(Kazanım Numarası -32-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–38
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Form-38 öğrencilere dağıtılır doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi başlar.
Ĝ Kısa vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
Ĝ Orta vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
Ĝ Uzun vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
Ĝ Amaç oluşturmak neden önemlidir?
Ĝ Amaçlarımıza ulaşmak için neler yapmalıyız?
Ĝ Kısa, orta, uzun vadeli amaçlarımızın olması hayatımıza ne kazandırır?
4. Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturmanın önemi vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–38
ÖRNEK:
KISA VADELİ AMACIM:
Matematik sınavında başarılı olmak.
ORTA VADELİ AMACIM:
Fen Lisesinde okumak.
UZUN VADELİ AMACIM:
Doktor olmak.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Sizlerde kısa, orta, uzun vadeli amaçlarınızı sıralayınız.
KISA VADELİ AMACIM:
ORTA VADELİ AMACIM:
UZUN VADELİ AMACIM:
6. SINIF – 5.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BUGÜNDEN YARINA
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki önemini
belirtir. (Kazanım Numarası -34-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–39,Form–40
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğretmen, öğrencilere serbest zamanın ne olduğu hakkında bilgi verir.
Form–39 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
2. Form–40 öğrencilere dağıtılır ve doldurmaları istenir.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi başlar.
Ĝ Yapmak istediğiniz başka serbest zaman etkinlikleri var mı?
Ĝ Hangi etkinliği yaparken kendinizi daha mutlu hissediyorsunuz?
Ĝ Bu etkinlik geleceğinizi nasıl etkileyebilir?
Ĝ Bu etkinliğin gelecekteki amacınıza ulaşmadaki önemi nedir?
Ĝ Serbest zamanı verimli kullanamamak geleceğinizi nasıl etkiler?
Ĝ Serbest zamanı verimli kullanmak geleceğinizi nasıl etkiler?
4. Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki önemini
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–39
SERBEST ZAMAN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Müzik aleti çalmak
Resim yapmak
Spor yapmak
Kitap, dergi, gazete, vb okumak
Maket yapmak
Hayvan beslemek
Bitki yetiştirmek
Film izlemek
Bilim ve teknik konularla uğraşmak
Halk oyunları oynamak
Dans etmek
Şarkı söylemek
Yemek yapmak
Kayak yapmak
El sanatları ile uğraşmak
Dikiş dikmek
Ebru, hat sanatı vb. sanatlarla uğraşmak
Tiyatro ile uğraşmak
Satranç oynamak
Hobi
Öğretmen serbest zaman etkinliklerinin sayısını artırabilir.
Serbest zaman etkinlikleri psikolojik, sosyal, vb. birçok alanda gelişimi
destekler. Aynı zamanda gelecekteki hedeflere ulaşmada da katkı sağlar.
FORM–40
SERBEST ZAMAN ETKİNLİKLERİ GELECEKTEKİ AMAÇLARIMIZA ETKİSİ
ÖRNEK: Resim yapmak
Çizim gerektiren mesleklere katkı yapabilir.
ÖRNEK: Ev maketi yapmak
El ve göz koordinasyonu gerektiren mesleklere katkı yapabilir.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
6. SINIF – 6.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BENİM HOBİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobiler edinir. (Kazanım Numarası
-33- )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form-41
Hazırlayanlar: Psikolojik Danışman, Mehmet Ali GÜNEY - Karaman
Psikolojik Danışman, Murat AKMAN - Konya
Psikolojik Danışman, İlyas SUCU - Sakarya
Süreç:
Bir hafta önceden hobi listesi öğrencilere okunur. Öğrenciler istedikleri bir
hobiyi seçer. Seçtikleri hobinin hangi ilgi ve yetenek gerektirdiğini araştırır.
Form–41 öğretmene bilgi amaçlı verilmiştir. Öğretmen gerektiğinde hobi listesini
çoğaltabilir.
1. Gönüllü öğrenciler araştırdıkları hobinin gerektirdiği ilgi ve yetenekleri
sınıfla paylaşır.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Seçtiğiniz hobiyi araştırırken neler yaşadınız?
Ĝ Araştırma yaparken kendinizle ilgili fark ettiğiniz durumlar oldu mu? Neler?
Ĝ İlgileriniz ve yetenekleriniz doğrultusunda yapmış olduğunuz hobileriniz var
mı? Neler?
Ĝ İlgileriniz ve yetenekleriniz doğrultusunda yapmayı istediğiniz hobileriniz
neler?
Ĝ Hobilerin, insan hayatındaki önemi nedir? Geleceğini nasıl etkiler? Neden?
3. İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobi edinmenin önemi vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–41
HOBİ LİSTESİ
Deney Yapmak
Günlük Tutmak( yazmak)
Resim Yapmak
Spor Yapmak
Maket Yapmak
Tiyatro Oyunlarında Rol Almak
Enstrüman Çalmak
Çiçek Yetiştirmek
Koleksiyon Yapmak
Şarkı Söylemek
Şiir Yazmak
El Sanatları ile Uğraşmak
Seramik İşleri İle Uğraşmak
Sinema ya da Tiyatroya Gitmek
Satranç Oynamak
Bulmaca Çözmek
Yemek Pişirmek
Bilgisayar Oyunu
Doğadaki Hayvanları İzleme
Balık Tutma
Gökyüzünü İzleme
Proje Geliştirme
Origami (Kâğıt Katlama Sanatı)
Tamir İşleri
Dans Etmek
Fotoğraf Çekmek
6. SINIF – 7.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BAŞARILIYIM ÇÜNKÜ… BAŞARISIZIM ÇÜNKÜ…
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Kendini başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından
değerlendirir. (Kazanım Numarası 35 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–42
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere Form–42 dağıtılır ve doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrencilerden cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Kendinizle ilgili fark ettiğiniz şeyler oldu mu?
Ĝ Başarısızlığa neden olan etmenler nelerdir? (Cevaplar tahtaya yazılır.)
Ĝ Başarıya neden olan etmenler nelerdir? (Cevaplar tahtaya yazılır.)
Ĝ Başarısız olduğunuz durumlarda neler yapıyorsunuz?
Ĝ Başarısız olduğunuz konularda nasıl başarılı olabiliriz? Neler yapabiliriz?
Ĝ Başarılı olduğunuz zaman neler yaşıyorsunuz?
Ĝ Başarılı olmak geleceğimizi nasıl etkiler?
4. Başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından kendini
değerlendirmenin önemi ve gerekliliği vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–42
Kompozisyon yazmakta başarılıyım.
Çünkü; çok kitap okuyorum, yazma çalışmaları yapıyorum, boş zamanlarımda nasıl
daha iyi kompozisyon yazarım diye araştırma yapıyorum… Resim yapmada
başarısızım.
Çünkü; Renk uyumunu yapamıyorum, perspektifi iyi ayarlayamıyorum,
başarabileceğime inanmıyorum…
Futbolda başarılıyım.
Çünkü; Antrenmanlarımı aksatmıyorum, beslenmeme dikkat ediyorum, sağlığıma
dikkat ediyorum, kendime güveniyorum… Yabancı dil dersinde başarısızım.
Çünkü; Gerekli tekrarları yapmıyorum, zamanı iyi kullanmıyorum çok TV izliyorum,
istekli değilim ve çaba sarf etmiyorum, başaramamaktan korkuyorum…
Derslerimde başarılıyım.
Çünkü; Planlı çalışıyorum, Amacıma ulaşmak için çaba sarf ediyorum, not
tutuyorum, Öğretmenim ders anlatırken onu dinliyorum. Yazılı sınavlarda
başarısızım.
Çünkü; Heyecanlanıyorum, dikkatim dağılıyor, hayal kuruyorum, sınavlarıma son
gece çalışıyorum…
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
…………………………………………………………….. başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
…………………………………………………………….. başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; …………………………………………………………….
……………………………………………………………...başarılıyım.
Çünkü; ………………………………………………………………… ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ……………………………………………………………
6. SINIF –8.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: SLOGANIMIZ BAŞARI!
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark eder. (Kazanım Numarası 36)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–43, Form–44, Form–45
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrenciler beşerli gruplara ayrılır.
2. Her gruba Form–43 dağıtılır.Her gruptan sınavda başarıyı etkileyen olumlu ve
olumsuz düşünceleri kendi aralarında tartışıp, forma yazmaları istenir.
3. Her grup cevaplarını sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Olumlu, olumsuz düşünceleri bulurken zorlandınız mı?
Ĝ Başarılı olduğunuz bir sınavı hatırlayınız, böyle bir sınavda hangi
düşüncelere sahiptiniz?
Ĝ Başarısız olduğunuz bir sınavı hatırlayınız, böyle bir sınavda hangi
düşüncelere sahiptiniz?
5. Öğretmen sınavda başarıyı etkileyen olumlu ve olumsuz düşünceler hakkında
öğrencilere bilgi verir. (Form–44, Form–45)
6. Her gruptan olumlu düşüncelerden yola çıkarak, sınav başarısını olumlu
etkileyecek bir slogan bulmaları istenir.
7. Her grubun sloganını paylaşmaları istenir, bu sloganlar sınıf panosuna
asılır. İstek doğrultusunda bu sloganlar, okul panosunda da yer alabilir.
8. Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark etmenin önemi ve gerekliliği
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–43
OLUMLU DÜŞÜNCELER
OLUMSUZ DÜŞÜNCELER
SLOGANIMIZ
FORM–44
OLUMLU DÜŞÜNCELER OLUMSUZ DÜŞÜNCELER
Başarı, mutlu olmam için tek şart değildir. Başarı, mutlu olmam için tek
şarttır.
Yeterince çalıştım, başarılı olabilirim. Zaten hiçbir şeyi başaramıyorum,
aptalın tekiyim.
Yeterince başarılı olamasam bile, diğer sınavda çalışarak, başarılı olabilirim.
Başarısız olursam sevilmem.
Başarılı olacağıma inanıyorum, çünkü umutluyum. Sınavda zaman yetmeyecek,
cevapları yetiştiremeyeceğim.
Zayıf alsam bile ailem beni yine de sever. Zayıf alırsam ailemi hayal
kırıklığına uğratmış olurum.
Kendim için başarılı olacağım. Ailem benim için çok kadar masraf yaptı, başarılı
olmam lazım.
Zayıf almak dünyanın sonu değil, çalışır düzeltirim. Sınavda başarısız olursam
rezil olurum.
Ben de herkes kadar akıllıyım. Sınıf arkadaşlarım benden daha zeki.
Sınavdan korkmuyorum, başarabileceğime inanıyorum. Çok korkuyorum, yine
başarısız olacağım.
FORM–45
Öğretmen aşağıdaki açıklamayı öğrencilere okur:
Olumsuz düşünceler; Olumlu düşünceler;
Sınav başarımızı olumsuz yönde etkiler,
Kaygımızı artırır,
Heyecanımızı arttırır,
Soruları yanlış okuyup cevap vermemize neden olur,
Zamanı planlı kullanmamıza engel olur,
Dikkatimizi dağıtır,
Moralimizi bozar,
Motivasyonumuzu azaltır,
Kendimize olan güvenimizi yok eder,
Korku yaratır,
Başarısızlığımızda etkendir.
Sınav başarımızı olumlu yönde etkiler,
Kaygımızı azaltır,
Heyecanımızı azaltır,
Soruları doğru okuyup cevap vermemize neden olur,
Zamanı dikkatli kullanmamıza neden olur,
Daha dikkatli oluruz,
Moralimiz yerindedir,
Motivasyonumuzu artırır,
Kendimize olan güvenimiz artar,
Korku duymayız,
Başarımızda etkendir.
6. SINIF – 9.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: SEN DE KAZAN, BEN DE KAZANAYIM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar. (Kazanım
Numarası 114)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–46
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrenciler beşerli gruplara ayrılır.
2. Öğretmen, öğrencilere sınıfta yaşanan sorunları sorar ve ifade edilen
sorunlar tahtaya yazılır.
3. Sorunların içerisinden öğrencilerin belirlediği bir sorun tespit edilir.
4. Öğretmen Form–46 deki bilgileri öğrencilere anlatır.
5. Her gruptan, sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları dikkate alarak,
seçilen soruna çözüm getirmeleri istenir.
6. Her grup yazdıklarını sınıfla paylaşır.
7. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Sorunu çözerken neler yaşadınız? Neler hissettiniz?
Ĝ Sorunu çözerken nasıl bir süreç izlediniz?
Ĝ Sorunu çözerken nelere dikkat ettiniz? Neleri göz önünde bulundurdunuz?
8. Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklamanın önemi ve
gerekliliği vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–46
SORUN ÇÖZME SÜREÇLERİ
Crawford ve Bodin’e göre (1996), çatışmaları çözmek için başvurulabilecek üç
tane sorun çözme süreci vardır. Müzakere, arabuluculuk ve oybirliği ile karar
alma.
Müzakere: Aralarında anlaşmazlık olan tarafların ya bizzat kendilerinin ya da
temsilcilerinin başkalarından yardım almaksızın birlikte çalışarak aralarındaki
anlaşmazlığı çözmek amacıyla yüz yüze geldikleri bir sorun çözme yöntemidir.
Arabuluculuk: Aralarında anlaşmazlık olan tarafların ya bizzat kendilerinin ya
da temsilcilerinin “arabulucu” denen tarafsız birinin de yardımıyla aralarındaki
anlaşmazlığı çözmek amacıyla yüz yüze geldikleri bir sorun çözme sürecidir.
Oy Birliğiyle Karar Alma: Aralarına anlaşmazlık olan bütün tarafların ya da
temsilcilerinin, bütün tarafların destekleyebileceği bir eylem planı oluşturarak
anlaşmazlığı çözmek amacıyla iş birliği yaptıkları bir grupla sorun çözme
sürecidir. Bu sürece tarafsız biri de katılabilir ve süreci hızlandırabilir ama
bu zorunlu değildir.
Yukarıda belirtilen sorun çözme süreçleriyle çatışmaları çözmek için, dört temel
ilkenin anlaşılması gerekir.
1. Kişilerle sorunları birbirinden ayırmak
2. Çıkarlar üzerinde odaklaşmak
3. Herkesin kazanacağı seçenekler bulmak
4. Seçenekleri değerlendirmek.
Sorunlar karşısında insanlar birbirinden farklı tepkiler gösterebilir. Bazı
kişiler, herhangi bir sorun karşısında hemen “sert” bir tepki gösterme
eğilimindedir. Bu kişiler başkalarıyla anlaşmazlığa düştükleri ya da aralarına
bir çatışma çıktığı zaman güç kullanma yoluna başvururlar. Karşı tarafı tehdit
ederek, bağırıp çağırarak, vurarak, kırarak, döverek vb. kendi çözüm önerilerini
dayatırlar.
Bazı kişiler de sorunlar karşısında oldukça “yumuşak” bir tepki gösterme
eğilimindedir. Bu kişiler daha ciddi bir tatsızlığın ortaya çıkmaması için geri
çekilirler, sorunlar karşısında kolayca pes ederler ve kendi isteklerinden
vazgeçerler.
Bazı kişiler ise sorunlar karşısında “ilkeli” bir tutum sergilerler. Bu kişiler
için önemli olan, sorunları her iki tarafın da tatmin olacağı adil bir çözüm
bulmaktır. Çünkü her hangi bir sorun karşısında başvurulan çözümün, adil olduğu
ölçüde kalıcı olduğuna inanırlar.
Yukarıda tanıtılan üç farklı tepki, üç farklı sonuca yol açar:
1. Taraflardan biri kazanır diğeri kaybeder (Kazan/Kaybet)
2. Her iki taraf da kaybeder (Kaybet/Kaybet)
3. Her iki taraf da kazanır (Kazan/Kazan)
Sorunlar karşısında “sert” bir tepki gösterildiğinde taraflarda biri kazanırken,
diğeri kaybeder ya da bazen her ikisi di de kaybeder. “Yumuşak” bir tepki
gösterildiğinde de sonuç aynıdır. Bu kez de taraflardan biri kazanırken diğeri
kaybeder, ya da her ikisi de kaybeder. Sorunlar karşısın da “ilkeli” bir tepki
gösterildiğinde ise genellikle kaybeden olmaz her iki taraf da kazanır.
SORUN ÇÖZMEYİ ENGELLEYEN OLUMSUZ DÜŞÜNCELER
Ĝ Ben yapamam
Ĝ Bu sorun beni aşar
Ĝ Bu çok zor
Ĝ Başkalarının bunu yaptıklarını biliyorum. Ama bu benim için çok zor
Ĝ Eğer daha fazla imkânım olsaydı ( daha fazla zamanım ya da param olsaydı,
başkalarından yardım alabilseydim, daha becerikli olsaydım vb.) o zaman bu
sorunu çözebilirdim.
Ĝ Dünya, benim hakkımdan gelmek için fırsat kolluyor. Ben bu sorunla baş başayım.
Ĝ Bu çok acil bir durum, düşünecek zaman yok.
SORUN ÇÖZMEYİ KOLAYLAŞTIRAN OLUMLU DÜŞÜNCELER
Ĝ İyi niyet
Ĝ Sorunların birden fazla çözümü olduğuna inanma
Ĝ Bir tarafın kazanması, diğer tarafın kaybetmesini gerektirmez. Herkes
kazanabilir.
Ĝ Sorunlara farklı bakış açısı ile yaklaşmak. Başkalarının bakış açılarını
öğrenmek için etkin bir dinleyici olma,
Ĝ Güç kullanmaktan kaçınma, sorunlar üzerinde odaklaşma
Ĝ Duyguları dikkate alma.
İnsanlar, olanla olması gereken durum arasındaki farkın yol açtığı gerginlikten
kurtulmak isterler ve bunun için farklı yollara başvururlar. Bunlarda bazıları
kişiyi istediği sonuca ulaştırabilir, bazıları ulaştırmaz. Sorun çözme, mevcut
durumla erişilmek istenen amaç arasındaki boşluğun algılandığı ve bunun yol
açtığı gerginliği ortadan kaldırmaya yönelik çabaları ifadeden bilişsel ve
davranışsal bir süreçtir.
Bu süreç bir sorunun fark edilmesi ve sorunun tanımlanmasıyla başlar ve soruna
çözüm bulununcaya kadar devam eder.
SORUN ÇÖZME SÜRECİ
1- Sorunun fark edilmesi: Sorun çözme sürecinin ilk aşaması, bir güçlüğün
sezilmesi ya da bir şeylerin yolunda gitmediğinin fark edilmesidir. Sorunlar
tesadüfen ya da sistematik incelemeler sonucunda fark edilebilir. Ama genellikle
sorunlar, doğal olarak ortaya çıkarlar ve gerginliği ya da çatışmayı artırarak
varlıklarını bize duyururlar. Eğer gerginlikle yüzleşilmez ya da üstleri örtülür
ve inkâr edilirse koşullar daha da kötüleşir.
2- Sorunun tanımlanması: Sorunun belirtileri fark edilerek başkalarının
dikkatine sunulunca doğal olarak bazı adımların atılması gerekir. Bunlardan ilki
sorunun açıklığa kavuşturulması, nelerle ya da kimlerle ilişkili olduğunun
anlaşılmasıdır. Bu noktada sorunun başkaları ile ne ölçüde ortak bir sorun
olduğunun ve aciliyet derecisinin saptanması gerekir.
3- Alternatiflerin üretilmesi: Alternatif çözümler üretme aşamasında,
eleştirinin olmadığı bir ortamda çok sayıda çözüm önerisinin ortaya konabildiği,
daha sonrada bu önerilerin birleştirilerek geliştirilebildiği beyin fırtınası
tekniğinden yararlanılabilir.
Belli bir sorunun çözümü ile ilgili tüm görüşler ortaya konmadan önce çözümün
belirlenmesi çözümün niteliğini azalttığı gibi kişiler arasındaki açık iletişim
de engeller. Bu durum insanları çok erken bir değerlendirme yapmaya zorlar ve
kendi görüşlerini savunmaya iter. Farklı çözümler üretildikten sonra çözümleri
birleştirmek ve sentezlemek gerekmektedir.
4. Çözümlerin seçilmesi: Yeni verile toplayarak alternatifler üzerinde düşünmek
için zaman ayırdıktan sonra, sorunun çözümü ile ilgili her alternatifin
sonuçlarını göz önünde bulundurmak gerekir. Yani bu aşamada olası her çözümün,
güçlü ve zayıf yanlarının dikkatli bir biçimde değerlendirilmesi gerekir. Bu
değerlendirme sonucunda en uygun çözüme karar verilir.
5. Uygulama: Seçilen çözümün uygulanabilirliğinin de bu süreçte göz önünde
bulundurulması gerekir.
6. Değerlendirme ve Düzeltme: İnsanların, yeni düşüncelere direnç
göstermelerinin nedenlerinden birisi değişimden sonraki mevcut durumun da artık
yeni görüşlere kapalı olacağına inanmalarıdır. Bu direnci aşmak için yeni
verileri çözümleyerek gerekli düzeltmeleri yapacak olan bir değerlendirme
mekanizması oluşturmak ve sorun çözme sürecini bütünüyle esnek ve yeni
alternatiflere açık tutmak gerekir (Öğülmüş,2001).
6. SINIF – 10.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ÖFKE İLE KALKAN ZARARLA OTURUR…
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını
açıklar. (Kazanım Numarası 115)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Gazete ve dergi
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya
RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun
sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği
durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve
ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni
tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş
yer verilebilir.
Süreç:
Bir önceki rehberlik saatinde, gazete ve dergilerden öfkeli insanlar ile ilgili
haberler toplamaları istenir.
1. Öğrencilerden öfke ile ilgili getirdikleri haberleri sınıfla paylaşmaları
istenir.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Çevrenizde, gazetedeki bu haberlere benzer yaşantılar oldu mu?
Ĝ Bu haberlerde ki kişiler öfkelerini uygun yollarla ortaya koymuş mu? Sonuçları
neler olmuş?
Ĝ Sizce, haberlerdeki öfkeli insanlar başka nasıl tepkiler verebilirlerdi?
Sonuçları neler olabilirdi?
Ĝ Siz öfkenizi nasıl ortaya koyarsınız? Sonuçları neler olur?
3. Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçları
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
6. SINIF – 11.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: GEVŞEME EGZERSİZLERİ
Sınıf: 6. Sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır. (Kazanım
Numarası 116)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form-47, Form-48, Form-49, Asetat, Tepegöz, Tahta
Hazırlayan: Gazanfer Kürşat PEHLİVAN Rehber Öğretmen
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya
RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun
sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği
durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve
ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni
tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş
yer verilebilir.
Süreç:
1. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar.
“Daha önceki zamanlarda değindiğimiz gibi öfke duygusu, vücudumuzun yaşanan
olumsuz duruma karşı verdiği bir tepkidir.”
2. Öğrencilere Form–47 dağıtılır ve doldurmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler öfkelendikleri durumlarda vücutlarında meydana gelen
değişiklikleri (yazdıklarını) sınıfla paylaşır.
4. Paylaşımdan sonra öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar.
“Öfkelendiğimiz zaman yaşanılan fiziksel değişiklikler ne hastalık belirtisidir
ne de tehlikelidir. Bunlar sadece hoş olmayan, rahatsız edici belirtilerdir
ancak hepsi geçicidir. Öfkemiz dindiğinde bu belirtiler ortadan kaybolur.”
5. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yaptıktan sonra öğrencilere “iyi bir nefesin
özellikleri nelerdir?” Sorusunu sorar.
“Nefes alıp verme yaşamsal bir ihtiyaçtır. Hepimiz nefes alıp veririz, ancak çok
azımız ilkel insanın ya da bebeğin doğal nefes alıp verme alışkanlığını
koruyabiliriz. Doğal ve uygun nefes alıp verme, Öfke anındaki gerginlik
durumunun giderilmesinde son derece etkili olabilir.”
6. Daha sonra öğretmen, öğrencilerin verdikleri cevapları tahtanın bir köşesine
yazar.
7. Öğretmen, Ek-48’de belirtilmiş olan iyi bir nefesin özellikleri tahtaya yazar
8. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar. (Öğretmen, öğrencilere bu açıklamayı
yaparken uygulayarak göstermesi daha etkili olacaktır.)
“Gördüğünüz gibi iyi bir nefes alabilmek için uyulması gereken bazı özellikler
bulunmaktadır. İyi nefes ağır ağır, derin ve sessiz alınmalıdır. Bunun için de
denge, uyum ve ölçü gerekir. İyi bir nefes almak iyi nefes vermekle başlar. İyi
bir nefes, yavaş olarak burundan alınır, sessiz olur ve akciğerin bütününü
doldurarak diyaframı aşağıya iter ve yavaş yavaş ağızdan verilir. Doğal ve uygun
nefes alıp verme, gerginlik tepkisinin giderilmesinde son derece etkili
olabilmektedir.”
“Doğal ve uygun nefes alıp verme, Öfke durumunda gerginlik durumunun
giderilmesinde son derece etkili olabilir.”
9. Öğretmen Form-49’deki nefes egzersizi uygulamasını sınıfa uygulatır.
10. Nefes egzersizi çalışması bittikten sonra öğrencilerin neler yaşadıklarını
ve neler hissettiklerini sınıfla paylaşmaları istenir.
11. Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Öğretmen bu tür nefes egzersizlerinin öfke durumlarında kullanıldığı zaman
bireylerin öfkelerini ve kendilerini kontrol etmekte faydalı olduğunu,
üzülecekleri ya da pişman olacakları durumlarla karşılaşmayacaklarını açıklar.
NOT: Nefes egzersiz çalışmalarında yönergeleri okurken ses tonunuzun yumuşak
olması yaptığınız çalışmanın daha etkili olmasını sağlar. Bu konuya dikkat
ederseniz çalışmalarınızın etkisini daha da arttırırsınız.
Yaptığınız her nefes egzersizinden sonra öğrencilerinizin neler yaşadıklarını
paylaşınız. Bu sayede yaptığınız egzersizlerin işe yarayıp yaramadığını
görebilirsiniz. Ayrıca öğrencilerinizin yaşadıklarını da paylaşmış olursunuz,
böylece etkileşim daha da artar.
Değerlendirme:
Etkinliğin ve formların hazırlanmasında aşağıdaki kaynaklardan yararlanılmıştır
KAYNAKÇA:
Baltaş, A. Baltaş, Z. (1999). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi
Kitabevi.
Özer, A.K. (2002). Sınanma Duygusu ile Baş Edebilme. İstanbul: Sistem
Yayıncılık.
FORM–47
ÖFKELENDİĞİMİZDE VÜCUDUMUZDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER
Aşağıda öfkelendiğimiz zaman vücudumuzda meydana gelen fiziksel değişikliklere
sıralanmıştır.
Tüm listeyi inceleyerek öfkelendiğiniz durumlarda vücudunuzda meydana geldiğini
düşündüğünüz değişikliğin yanındaki parantezin içine (X ) işareti koyunuz.
Birden fazla özellik seçebilirsiniz.
( ) Titreme
( ) Hızlı soluk alıp verme
( ) Kalp ritminde hızlanma
( ) Avuç içinde terleme
( ) Baş dönmesi
( ) Mide bulantısı
( ) Kusma
( ) Karın ağrısı
( ) Terleme
( ) Yeterli nefes alamama boğulma hissi
( ) Söylenenleri anlamama, duymama
( ) Kas gerginliği
( ) Deri soğuması
( ) Göz bebeklerinde büyüme
( ) Vücut ısısında artış
( ) Adrenalin salgısının artması
( )
.....................................................................................
( )
......................................................................................
( )
......................................................................................
(Listede bulunmayan ancak sizin yaşadığınızı düşündüğünüz fiziksel belirtileri
boş bırakılan yere yazınız. )
FORM–48
İYİ BİR NEFESİN ÖZELLİKLERİ
1. İyi bir nefes burundan alınır ve ağızdan verilir.
2. İyi bir nefes ağızdan boşaltılırken sanki bir pipetten suya üfler gibi ya da
muma uflar gibi boşaltılır.
3. İyi bir nefes almak için öncelikle nefesi iyi boşaltmalıyız.
4. İyi bir nefes yavaş yavaş alınır ve yavaş yavaş verilir.
5. İyi bir nefes önce ciğerlerimize değil; önce diyaframa doldurulur.
6. Nefes alırken ve verirken kendimizi zorlamadan alınıp verilir
FORM–49
Şimdi herkes gözlerini kapatsın ve beni dinlesin. Benim anlattıklarımı gözünüzün
önünde canlandırarak uygulamaya çalışınız. Derin nefes alın ve verin. Nefesinizi
yavaş yavaş burnunuzdan alın ve ağzınızda yavaş yavaş bırakın. Her nefesi
alışınızda burnunuzdan içeri giren havanın izlediği yolu gözünüzün önünde
canlandırın. Hava burnunuzdan içeri giriyor ve soluk borusundan ciğerlerinizin
alt kısmına doluyor. İçinize dolan havanın karın boşluğunuzda dolduğunu
gözünüzün önünde canlandırarak hissedin……(biraz bekleyin) Her nefes verişte bu
havadan yayılan rahatlığın vücudunuzun her tarafına dağıldığını hissedin……
(Biraz bekleyin) vücudunuzun yavaş yavaş rahatladığını ve gevşediğini hissedin.
İyice rahatlıyorsunuz…….. (Biraz bekleyin) bu rahatlığın vücudunuzun en uç
noktasına kadar yayıldığını hissediyorsunuz…….. (Biraz bekleyin) İyice
rahatlayın. Vücudunuzun yavaş yavaş rahatladığını ve gevşediğini
hissediyorsunuz……. İyice rahatlayın, iyice gevşeyin……. (Biraz bekleyin)
Kendinizi hazır hissettiğiniz zaman gözlerinizi açabilirsiniz. Gözlerinizi
açtığınızda kendinizi rahatlamış ve gevşemiş hissedeceksiniz. Gözlerinizi
açabilirsiniz.
6. SINIF – 12.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: REDDEDEBİLİRİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir. (Kazanım Numarası 113 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: -
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğretmen aşağıdaki durumları verir ve gönüllü öğrencilerin canlandırmasını
ister. (Öğretmen gerekli görürse, 5. sınıfın 7. kazanımının “Uygun reddetme
davranışına ilişkin örnekler verir” etkinliğinde verilen bilgiyi öğrencilere
okur.)
Durum–1
Öğretmen aşağıdaki yönergeyi öğrencilere verir.
“Sizden bir canlandırma yapmanızı istiyorum. Bir arkadaşınız sizi oyun oynamaya,
eve davet ediyor. Annesi alış veriş yapmaya gidiyor. Siz arkadaşınızla evde
yalnızsınız ve size sigara içmeyi teklif ediyor. Fakat asla içmemelisiniz. Bu
durumda ne söylersiniz, ne yaparsınız?”
Aynı durumu, farklı öğrenciler canlandırabilir.
Öğrencinin, verdiği cevaplar, “zararlıdır, sağlığıma zarar verir” vb. olabilir.
Durum–2
“Sizden bir canlandırma yapmanızı istiyorum. Bir arkadaşınız öğretmenin
masasından izinsiz, habersiz para almanızı istiyor. Bu durumun ikinizin arasında
kalacağını ve kimsenin bilmeyeceğini söylüyor. Fakat asla parayı almamalısınız.
Bu durumda ne söylersiniz, ne yaparsınız?”
Aynı durumu, farklı öğrenciler canlandırabilir.
Öğrencilerin verdiği cevaplar, “İzinsiz, habersiz almak suçtur. Yapamam.” vb.
olabilir.
Öğretmen gerekli görürse bu senaryoları çoğaltabilir.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Reddetme davranışı göstermenizi gerektiren durumlar ile karşılaştınız mı? Bu
durumlar neler? Bunlara nasıl tepki gösterdiniz?
Ĝ Bu durumlara reddetme davranışında bulunmazsanız neler olur?
Ĝ Gerektiğinde uygun reddetme davranışında bulunmak size ne kazandırır?
Ĝ Nedenlerini söyleyerek reddetme davranışında bulunmak neden önemlidir?
3. Gerektiğinde uygun reddetme davranışında bulunmanın önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
6. SINIF – 13.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: HATALARIMI DÜZELTEBİLİRİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kendini Kabul
Kazanım: Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme yollarını belirler.
(Kazanım Numarası 72)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Aynı Boyutta Hazırlanmış Küçük Boş Kâğıtlar
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere aynı ebatta hazırlanmış kâğıtlar dağıtılarak isimlerini
belirtmeden yaptıkları bir hatayı yazmaları istenir.
2. Her öğrenci yazma işlemini tamamlayınca kâğıtlar katlanıp bir torba içinde
toplanır.
3. Her öğrenci bu torbadan bir hata çeker. Öğrenci kendi yazdığı hatayı çekerse
onu geri koyarak hata yazılı başka bir kâğıt çeker.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Bu hatayı sen yapmış olsan ne hissedersin?
Ĝ Sence bu hata neden yapılmıştır?
Ĝ Sence bu hata ne gibi sonuçlar doğurur?
Ĝ Bu hatayı düzeltmek için neler yapılabilir?
Ĝ Bu hatadan nasıl bir ders çıkarılabilir?
5. Hatalar paylaşıldıktan sonra öğrencilere genel olarak aşağıdaki sorular
yöneltilir.
Ĝ Hatalarınızı başkalarının ağzından duyduğunuzda ne hissettiniz?
Ĝ Arkadaşlarınızla benzer hatalarınız var mı?
Ĝ Hata yaptığınızda kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
Ĝ Hata yaptığınızı hemen fark ediyor musunuz?
Ĝ Sizce hatalar düzeltilebilir mi?
Ĝ Hatalı davranışınızdan sonra neler yapabilirsiniz?
Ĝ Hatalı davranışınızı nasıl değiştirebilirsiniz?
6. Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltmenin önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
6. SINIF – 14.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Aile ve Toplum
Kazanım: Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın önemini fark
eder. (Kazanım Numarası 149)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: -
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere kitle iletişim araçlarının neler olduğu sorulur ve cevaplar
tahtaya yazılır.
2. Öğrencilerden, tahtaya yazılan kitle iletişim araçlarının uygun biçimde
kullanımına yönelik bir öykü yazmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler yazdıkları öyküyü sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdaki sorulara benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Yeni öğrendiğiniz kitle iletişim aracı oldu mu? Hangileri?
Ĝ Yazılan öykülere benzer durumlarla karşılaştığınız oldu mu? Neler?
Ĝ Kitle iletişim araçlarını uygun kullanmazsanız neler olur?
Ĝ Kitle iletişim araçlarını uygun kullanırsanız neler olur?
5. Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yaralanmanın önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
6. SINIF – 15.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *DERS VE MESLEK İLİŞKİSİ
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim
Kazanım: Okuldaki derslerin mesleklerle olan ilişkisini açıklar. (Kazanım
Numarası 182)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–50(Posterleştirilmiş)
Kaynak: *(Erkan, 2006)
Süreç:
1. Form-50 tahtaya yazılır.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Tahtada yer alan meslek elemanları ne iş yapar?
Ĝ Okulda gördüğünüz derslerin içerikleri neler?
Ĝ Daha önce hiç okuldaki dersler ile meslekler arasındaki ilişkiyi düşünmüş
müydünüz?
Ĝ Okulda gördüğünüz dersler ile tahtada yazılı olan mesleklerden hangilerini
eşleştirebilirsiniz?
Ĝ Okuldaki derslerin mesleklerle ilişkisini bilmek size ne kazandırır?
3. Okuldaki dersler ile meslekler arasındaki ilişkiyi kurmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–50
SEÇMELİ DERSLER
TÜRKÇE
MATEMATİK
FEN VE TEKNOLOJİ
BİLGİSAYAR
MÜZİK
RESİM İŞ
İNGİLİZCE
BEDEN EĞİTİMİ
SOSYAL BİLGİLER
TEKNOLOJİ TASARIM
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
…………………………..
………………………….
………………………….
DERSLER MESLEKLER
ÖĞRETMEN
GAZETECİ
SPİKER
DOKTOR
PSİKOLOG
HEYKELTRAŞ
TURİST REHBERİ
MUHASEBECİ
ARKEOLOG
TERCÜMAN
AVUKAT
FOTOĞRAFÇI
MALİYECİ
BİLGİSAYAR PROGRAMCISI
SAVCI
DİŞ HEKİMİ
DESİNATÖR
ELEKTRİK MÜHENDİSİ
MÜZİSYEN
DEKORATÖR
YAZAR
RESSAM
DİYETİSYEN
POLİS
ANTRENÖR
HÂKİM
