7.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri
7.SINIF REHBERLİK ETKİNLİKLERİ
7. SINIF – 1.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: KURALLAR TOMBALASI
Sınıf: 7.sınıf
Yeterlik Alanı: Aile ve Toplum
Kazanım: Toplumsal hayatı düzenleyen kuralların önemini ve gerekliliğini
açıklar. (Kazanım Numarası -150-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni, Küme
Araç-Gereç: -
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
“Öğrencilere bir hafta önceden toplumsal hayatı düzenleyen kuralların neler
olduğu sorulur ve bir hafta boyunca bu kuralların neler olabileceği konusunda
araştırma yapmaları ve bu kuralları küçük kâğıtlara yazarak bir torbada
toplamaları istenir. Ayrıca torbada toplanan toplumsal kurallar kâğıda da
yazılarak listelenir ve sınıf panosuna asılır. “
1. Öğrenciler toplumsal hayatı düzenleyen kuralların toplandığı torbadan bir
kural seçer.
2. Seçtikleri bu kuralın uygulandığı ve uygulanmadığı durumları veya ortamları
hayal etmeleri istenir.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Torbadan çektiğiniz kural neydi?
Ĝ Bu kurala siz uyuyor musunuz? Neden?
Ĝ Bu kurala çevrenizdekiler uyuyor mu? Neden?
Ĝ Toplumsal hayatı düzenleyen kurallardan ilk kez duyduğunuz var mıydı? Neler?
Ĝ Çevrenizde kuralların ihlal edildiği durumlar oldu mu? Sonuçları neler oldu?
Ĝ Kurallara uymadığınız bir yaşantınız oldu mu? Sonuçları neler oldu?
Ĝ Bu kuralların olmadığı bir ülke de hayat nasıl olurdu?
Ĝ Toplumsal hayatı düzenleyen kurallar neden vardır?
4. Toplumsal hayatı düzenleyen kuralların önemi ve gerekliliği vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
7. SINIF – 2.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ZARARLI ALIŞKANLIKLAR
Sınıf: 7.sınıf
Yeterlik Alanı: Güvenli ve Sağlıklı Hayat
Kazanım: Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına
etkilerini fark eder. (Kazanım Numarası -165-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–51, Form–52
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Öğrencilere zararlı alışkanlıkların hayatımızın pek çok alanını olumsuz
etkileyebileceği, çevrelerinde bu alışkanlıklara sahip insanları gözleyerek de
bu zararlara ilişkin bilgi edinebilecekleri vurgulanmalıdır.
Süreç:
1. Öğrenciler gruplara ayrılır. Bir hafta önceden zararlı alışkanlıklar ve
bunların insan hayatı üzerindeki etkileri ile ilgili araştırma yapmaları
istenir.
2. Yaptıkları araştırmalar sınıfla paylaşılır.
3. Sağlıklı ve hastalıklı akciğer resimleri öğrencilere gösterilir.
4. Öğrencilerden Sertaç’ın ya da Burhan’ın yaşam öykülerini yazmaları istenir.
5. Gönüllü öğrencilerden yazdıkları öyküleri okumaları istenir.
6. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak sağlıklı bir
akciğere sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir?
Ĝ Sağlıklı bir hayat için olumlu alışkanlıklar neler olabilir?
Ĝ Olumlu alışkanlıkların kişiye ve çevresine etkileri nelerdir?
Ĝ Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak hastalıklı
bir akciğere sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir?
Ĝ Sağlıksız bir hayattaki olumsuz alışkanlıklar neler olabilir?
Ĝ Olumsuz alışkanlıklara sahip kişiler kendisine ve çevresine ne tür zararlar
verir?
Ĝ Zararlı alışkanlıkların duygusal etkileri nelerdir?
Ĝ Zararlı alışkanlıkların bedensel etkileri nelerdir?
Ĝ Sağlıklı hayat için nelere dikkat ediyorsunuz?
7. Zararlı alışkanlıkların duygusal ve fiziksel yönden insan hayatına etkileri
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
NOT:Bu etkinlik için uzman kişilerden (doktorlardan, sigara ile savaşanlar
derneğinden vb.) yardım alınabilir.
NOT:Bu etkinlikte, tüm zararlı alışkanlıklar ve bunların insan hayatı üzerinde
ki etkisine de dikkat çekilmelidir.
Değerlendirme:
FORM–51
…….
SERTAÇIN HAYAT ÖYKÜSÜ
FORM–52
BURHAN’IN HAYAT ÖYKÜSÜ
7. SINIF – 3.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: HAYATIMIZDAKİ ÇATIŞMALAR
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Çatışma durumlarını fark eder. (Kazanım Numarası -118-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–53, Form–54
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya
RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun
sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği
durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve
ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni
tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş
yer verilebilir.
Süreç:
1. Öğrencilerden çatışmanın ne olduğunu yanlarındaki arkadaşlarıyla tartışarak
ortak tanımlarını yazmaları istenir.
2. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
3. Öğretmen çatışmanın tanımını tahtaya yazar.
Çatışma: İki ya da daha fazla kişinin, aynı materyali, aracı, eşyayı, malzemeyi
aynı zamanda ve aynı yerde kullanmak istediğinde; aynı amaca aynı zamanda
ulaşmaya çalıştığında; birbiriyle uyuşmayan istek ve amaçları olduğunda ortaya
çıkan durumdur.
4. Öğrencilere Form 53 dağıtılır ve doldurmaları istenir.
5. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşırlar.
6. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Yaşanılan/yaşanabilecek çatışma durumlarına verdiğiniz ortak tepkileriniz
neler?
Ĝ Yaşanılan/yaşanabilecek çatışma durumlarına verdiğiniz ortak duygularınız
neler?
Ĝ Çatışma ile şiddetin birbirinden farkı nedir?
5. Çatışma durumlarını fark etmenin önemi ve çatışma durumlarında verilen
olumsuz tepkilerin uygun olmadığını bunun yerine yapıcı, uzlaşmacı bir yaklaşım
sergilenmesi gerektiğinin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Form–54 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
Değerlendirme:
FORM–53
Okulda ve evde, kişiler arası ilişkilerde çatışma yaşanabilecek durumlara
örnekler verilmiştir. Sizde bu örneklerden yaralanarak yaşadığınız ve
yaşayabileceğiniz çatışma durumlarını, bu çatışma durumlarına verebileceğiniz
tepkilerinizi ve duygularınızı yazınız.
Yaşadığınız/ Yaşayabileceğiniz Çatışma Durumu (Okul) Öğrenci-Öğrenci/Arkadaş
Tepkilerim (Çatışma çözüm yolum) Duygularım
Bir arkadaşınla aynı okul araç ve gerecini aynı anda istemen
Öğrenci-Öğretmen
İstediğin arkadaşınla birlikte oturmana öğretmeninin izin vermemesi
Öğrenci-Okul Müdürü
Arkadaşınla aynı davranışı göstermene rağmen okul müdürünün sana daha ağır ceza
vermesi
Yaşadığınız/ Yaşayabileceğiniz Çatışma Durumu (Ev) Öğrenci-Anne
Odanı sürekli dağınık bırakman nedeniyle annenle karşı karşıya kalman
Öğrenci-Baba
Babanla ders çalışma saatleri konusunda uyuşmaman
Öğrenci-Abi/Abla/Kardeş
Kardeşinle aranızda 2 yaş fark olmasına rağmen sürekli sana daha fazla görev
verilmesi
FORM–54
KİŞİLER ARASI ÇATIŞMALAR HAKKINDA BAZI TEMEL BİLGİLER
Çatışma, bir kişinin hedeflerine ulaşmak için gösterdiği eylemleri ve
atılımları, bir başka kişinin hedeflerine ulaşmak için gösterdiği eylem ve
atılımları engellerse, duraklatırsa ya da bozarsa ortaya çıkar.İnsan
ilişkilerinde çatışmalar karşılıklı mücadeleyi, anlaşmazlığı, tartışmayı,
kavgayı ve çekişmeyi içerebilir. Sınıf ortamında bu duruma bir öğrencinin
dersten sıkılıp ders dışı etkinliklere isteyerek yönelmesine karşın, öğretmenin
dersini sürdürmek istemesi örnek gösterilebilir.
Çatışma doğası gereği ne olumlu ne de olumsuzdur. Yalnızca yaşamın doğal bir
parçasıdır.Okul ve sınıf yaşamının doğal bir parçası olan öğrenci-öğrenci,
öğrenci, öğretmen/okul yöneticisi, öğretmen-veli çatışma ve anlaşmazlıkları hem
olumlu hem de olumsuz yollarla yönetilebilir. Çatışmaların yapıcı mı yoksa
yıkıcı mı olduğunu çatışmanın kendisi değil, çatışmaları çözmek için seçtiğimiz
yol belirler. Bu nedenle çatışmalar hem yapıcı hem de yıkıcı yollarla
yönetilebilir. Dolayısıyla yapıcı ya da yıkıcı sonuçlar kaçınılmazdır.
Eğer kişiler arası çatışmalar ve anlaşmazlıklar yapıcı olarak yönetilmek
isteniyorsa, okulda herkes aynı işlem basamaklarını kullanmalı ve bunların
kullanımında beceri kazanmalıdır. Okulda, herkes (yönetici, öğretmen, öğrenci ve
veli) aynı işlem basamaklarını kullanarak çatışmalarını çözmelidir ancak o zaman
okulda çatışmaların barış yapıcı çözümüne ilişkin kolektif kültür gerçekleşir.
Dolayısı ile ortaya çıkan bu paylaşılmış değerler okulun normları haline gelir.
KİŞİLER ARASI ÇATIŞMALARIN YARARLARI
1.Öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen/okul yöneticisi arasında yaşanan
çatışmalar onların nasıl bir değişime gereksinimi olduğunu belirler.
2.Çatışmalar tarafların neyi önemsediğini belirler.
3.Çatışmalar bizim kim olduğumuzu ve değerlerimizin ne olduğunu belirler.
4.Çatışmalar diğer kişinin kim olduğunu ve değerlerinin ne olduğunu açığa
çıkarır.
5.Çatışmaların yapıcı çözümü, ilişkileri gücenme duygularından ve diğer kişiye
yönelik olumsuz duygulardan korur.
6.Çatışmaların birlikte çözülmesiyle, kişilerin kendilerine olan güveni artar ve
ilişkileri güçlenir.
7.Çatışma çözüm sürecinde elde edilecek beceriler öfke, korku ve engellenme gibi
duyguların etkili biçimde iletilmesine ve yönetilmesine de katkıda bulunur.
8.Çatışma çözüm sürecinde elde edilecek iletişim becerileri kişilerin etkin
dinleme, anlaşılmak için konuşma ve anlamak için dinleme becerilerine katkıda
bulunur.
9.Çatışmaların çözümü depresyonu engeller. Çatışmaların yapıcı çözümü okul
yaşamında kişilerin öfke, kızgınlık, anksiyete, güvensizlik algısı ve üzüntü
gibi insanın içinde tuttuğu zaman davranış bozukluklarına neden olan duygulardan
kurtulmasını sağlar.
10.Çatışma toplumsal değişim ve kişisel gelişim için olumlu bir güçtür.
11.Çatışma çözümü bir eğlencedir.
12.Çatışmaların yapıcı çözümüne ilişkin elde edilecek beceri, kişinin sosyal
gerçekliği daha doğru anlamalarına yol açacaktır.
13.Çatışma çözüm süreci kişilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirir.
14.Yapıcı çatışma çözüm becerileri öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini
geliştirir.
15. Yapıcı çatışma çözme becerileri öğrencilerin barışa, empatiye, sosyal
adalete, doğruluğa, hoşgörüye, özsaygıya, diğer insanlara saygıya ve
farklılıkları tolere edebilmesine yönelik tutum, inanç ve değer geliştirmelerine
katkıda bulunur.
16.Çatışmaların yapıcı çözümü, taraflarının kendi öz değerlerine ilişkin
farkındalıklarını güçlendirerek karşılaştıkları her türlü güçlükle dış bir
destek ve zorlama olmaksızın başa çıkabilme becerisini geliştirir.
17.Çatışmaların yapıcı çözümü, kişinin kendisinin dışına çıkarak diğer kişileri
onların bakış açısından anlama yani empati becerisini geliştirir.
18.Eğer yukarıda sayılanlar gerçekleştirilirse, kişiler arası çatışmaya karşı
yönetilen yanıtlar öğrenciyi korkulu, savunmacı ve ben merkezli olmaktan çıkarıp
kendine güvenen ve diğer kişiye yönelik sevgi, merhamet ve şefkat duyan barış
yapıcı bireyler haline dönüştürecektir (Türnüklü,2006).
7. SINIF – 4.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ÇATIŞMA ÇÖZME YÖNTEMLERİM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir. (Kazanım Numarası
-119-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–53, Form–54, Form–55, Form–56
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya
RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun
sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği
durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve
ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni
tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş
yer verilebilir.
Süreç:
1. Öğretmen Form–53’i okur ve çatışma çözme yollarını tahtaya yazar.
2. Form–54 öğrencilere dağıtılır ve formda geçen çatışma durumlarında ne tür
tepki verdiklerini yazmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
4. Öğrencilerden verdikleri tepkilerin çatışma çözme yönteminden (kaçınma,
yıkıcı, yapıcı ve barışçıl) hangisine girdiğini Form-54’de ilgili sütuna
yazmaları istenir.
5. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
6. Öğretmen Form–55 ve Form-56’yı okur.
7. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Günlük hayatınızda en sık hangi çatışma çözüm yolunu kullanıyorsunuz?
Ĝ Çatışma çözme yöntemlerinden müzakere tekniğini kullanırsak kişiler arası
çatışmalar nasıl çözümlenir?
Ĝ Çatışma çözme yöntemlerinden arabuluculuk tekniğini kullanırsak kişiler arası
çatışmalar nasıl çözümlenir?
8. Kişiler arası ilişkilerde kullanılan çatışma çözme yöntemlerinin yapıcı ve
barışçıl olmasının gerekliliği vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM-53
ÇATIŞMA ÇÖZME YOLLARI
1. KAÇINMA: Kişiler arası ilişkilerde çatışma yaşayan kişiler, sorundan kaçarak,
küserek, görmezden gelerek, sorun yokmuş gibi davranarak vb. tepkiler vererek
davranabilirler. Bunun sonucunda da kişi kendi gereksinimlerini göz ardı ederek
diğerinin çıkarlarına en uygun anlaşmaya varılmasını (kaybet-kazan) ya da
yaşanılan çatışmada her iki tarafında kaybetmesi (kaybet-kaybet) ile sonuçlanır.
2. YIKICI TEPKİLER: Kişiler arası ilişkilerde çatışma yaşayan kişiler,
birbirlerini tehdit ederek, vurarak, küfrederek, saldırganca davranışlar
sergileyerek, şikayet ederek, dedikodu yayarak yıkıcı tepkiler verebilirler.
Bunun sonucunda da diğer kişinin istekleri, gereksinimleri, hedefleri ve
değerleri göz ardı edilmiş ve kendi çıkarları doğrultusunda (kazan-kaybet)
hareket edilmiş olur.
3. YAPICI, BARIŞÇIL VE ONARICI TEPKİLER (KAZAN-KAZAN): İnsanlar çatışma içinde
oldukları kişilerle, karşılıklı konuşarak, birlerinin isteklerini anlamaya
çalışarak, karşılıklı empati kurarak, ortak sorunlarını her iki tarafında
yararına çözebilirler. Bu yolla ulaşılmış çözüm her iki tarafında kazanmasını
sağlar. Dolayısıyla kişiler arasındaki çatışma karşılıklı uzlaşarak, barışarak
ve olumsuz giden ilişki onarılarak yapıcı bir biçimde çözülmüş olacaktır.
FORM–54
Yaşadığınız/ Yaşayabileceğiniz Çatışma Durumları Tepkin Çatışma çözüm yolları
1.Sınavdan beklediğin notu alamadığımda öğretmeninle karşı karşıya gelmen
2.Aynı olumsuz davranışı göstermene karşın okul yönetiminin arkadaşına daha
yumuşak tepki vermesi
3.Annenin odanı sürekli düzenli tutmanı istemesine karşın senin dağınık tutman
4.Babanla televizyon seyretme miktarı ve saatleri ile ders çalışma miktarı ve
saatleri konusunda anlaşamaman
5.Evde iki kardeş olmana karşın daha fazla görev ve sorumluluğun sana verilmesi
6.Kantinde ya da okulda herhangi bir sırada beklerken, bir öğrencinin senin
önüne geçmesi
7.Bir arkadaşının senin hakkında dedikodu yapması.
8.Bir arkadaşının rahatsız olduğunu bile bile sana lakap takması ve herkesin
ortasında lakabınla seslenmesi
9.Bir arkadaşının sana ait bir eşyayı ödünç alması ve geri getirmemesi
YAŞADIĞINIZ/YAŞAYABİLECEĞİNİZ ÇATIŞMA DURUMLARINA ÖRNEK İLAVE EDEBİLİRSİNİZ
10.
11.
12.
13.
FORM–55
KİŞİLER ARASI ÇATIŞMALARIN YAPICI VE BARIŞÇIL ÇÖZÜMÜ: MÜZAKERE VE ARABULUCULUK
TEKNİĞİ
MÜZAKERE
Kişiler arası çatışmaların ve anlaşmazlıkların çözümünde “müzakere” iki ya da
daha fazla kişinin aralarındaki ortak sorunu çözmek için yüz yüze etkileşime
girdikleri sorun çözme sürecini işaret eder. Müzakere sürecinde hedef, ortak
sorunun yapıcı ve barışçıl bir biçimde çözülmesi ve tartışmaya katılan herkesin
birlikte kazanmasıdır (Türnüklü, 2006).
Kişiler, aralarındaki ortak sorunu isteklerini ve nedenlerini, duygularını ve
nedenlerini birbirlerine karşılıklı ifade ederek, ortak sorunlarını
birbirlerinin penceresinden görerek ve her iki tarafında yararına yapıcı,
barışçıl ve onarıcı çözümler üreterek çözerler. Öğrenciler müzakere sürecini
gerçekleştirerek, kendi yarattıkları sorunlarını bir yetişkin yardımı ve desteği
olmaksızın bağımsız bir biçimde yine kendileri çözerler. Bu yolla kendilerine ve
becerilerine ilişkin hem özgüvenleri artar hem de bağımsızlık duyguları
yaşarlar. Müzakere işlem basamakları aşağıda verilmiştir (Türnüklü, 2006).
Anlaşma
KAZAN-KAZAN
Ortak problemimizin çözümü için gereken seçenekler şunlardır:
Ortak problemimizin çözümü için gereken seçenekler şunlardır:
Senin isteklerinden, duygularından ve bunların nedenlerinden anladıklarım
şunlardır:
Senin isteklerinden, duygularından ve bunların nedenlerinden anladıklarım
şunlardır:
Bu konudaki duygularım ve nedenleri şunlardır:
Bu konudaki duygularım ve nedenleri şunlardır:
Bu konudaki isteklerim ve nedenleri şunlardır:
Bu konudaki isteklerim ve nedenleri şunlardır:
Ortak sorunun yüz yüze konuşarak çözmek istediğinin belirtilmesi:
ÇATIŞMA Ortak sorunun yüz yüze konuşarak çözmek istediğinin belirtilmesi:
BARIŞ İletişim Akışı
ERDEM
FORM–56
KİŞİLER ARASI ÇATIŞMALARDA MÜZAKERE VE ARABULUCULUK TEKNİĞİ
ARABULUCULUK
Kişiler arası ilişkilerde yaşanan çatışma durumlarında kazan-kazan yönteminin
uygulanması önemlidir. Fakat tüm çabalara rağmen kişiler çatışmalarını
karşılıklı müzakere ederek çözemezler ise, birbirlerine sözlü ya da fiziksel
şiddet uygulamak ya da küsmek yerine öğretmenlerinden ya da güvendikleri bir
arkadaşlarından arabuluculuk desteği isteyebilirler.
Arabuluculuk, tarafgir olmayan, nötr, bir kişinin desteğiyle, iki veya daha
fazla kişinin ortak problemlerini çözmek için yapılandırdıkları bir süreçtir.
Arabuluculuk “ortak sorunları” olan kişilerin, kendi istekleri ile katıldıkları
yapılandırılmış bir süreci belirtir. Arabulucu, çatışmanın taraflarının müzakere
(problem çözme tartışmaları) sürecini takip etmelerinde destek olur.
Dolayısıyla, taraflar kabul edilebilir, çalışabilir ve adaletli anlaşmaya
ulaşır. Buna karşın sorunun çözümünden çatışmanın tarafları sorumludur.
Arabulucu sadece müzakere sürecini kolaylaştırıcıdır. Arabulucu, çatışmanın
taraflarına ne yapacaklarını, kimin haklı ya da haksız olduğunu ya da yaşanılan
durumda ne tür davranışlar göstermeleri gerektiğini söylemez. Arabulucu, sadece
çatışmanın çözümünü kolaylaştırıcıdır ve taraflar üzerinde herhangi bir resmi
güce sahip değildir. Arabuluculuk yapılırken, arabulucu müzakere yapılırken
kullanılan işlem basamaklarını aynen kullanır (Türnüklü, 2006).
Arabulucu tarafların karşılıklı olarak aşağıdaki işlemleri yerine getirmesine
katkıda bulunur.
a) Arabulucu çatışan tarafların ortak sorunlarını ve sorunları ilgili
isteklerini nedenleri ile birlikte kendi pencerelerinden karşılıklı
anlatmalarını sağlatır.
b) Arabulucu tarafların sorun yaşanırken yaşadıkları duygularını nedenleriyle
birlikte karşılıklı anlatmalarını sağlar.
c) Arabulucu çatışan tarafların sırayla kendilerini diğerinin yerine koyarak,
diğer öğrencinin isteklerinden, duygularından ve bunların nedenlerinden anlamış
olduklarını, diğer kişiye belirtmelerini sağlatır. Sonrada diğer kişiye onatır.
d) Arabulucu çatışan taraflardan her iki tarafının da kazancına olan olası
anlaşma seçenekleri üretmelerini sağlatır.
e) Arabulucu çatışan öğrencilerden ürettikleri çözüm seçeneklerinden bir tanesin
tercih ederek yapıcı, barışçıl anlaşmaya ulaşmalarını sağlatır (Türnüklü, 2006).
7. SINIF – 5.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: OKUL HAYATINDAN, İYİ BİR VATANDAŞLIĞA ADIM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Aile ve Toplum
Kazanım: Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerindeki etkisini açıklar.
(Kazanım Numarası -151-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–57, Form–58
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere Form–57 dağıtılır, okul yaşantısının gelecekte iyi bir vatandaş
olma üzerindeki bağlantısını kurmaları ve “İyi bir vatandaş sütunu”na yazmaları
istenir.
2. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Okul yaşantısının gelecekte iyi bir vatandaş olma üzerindeki bağlantısını
kurarken zorlandınız mı?
Ĝ Okulun, size kazandırdığını düşündüğünüz başka neler var? Bu kazanımlar toplum
hayatınızı nasıl etkiler?
4. Öğretmen, Form–58’i okur.
5. Öğrencilerin yazdıklarını değerlendirmelerini ister.
6. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Sizin doldurduğunuz “iyi bir vatandaş sütunu” ile Form–58 deki iyi bir
vatandaş sütunu arasında benzerlik ya da farklılıklar var mı? Neler?
Ĝ Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerinde başka ne tür etkileri olabilir?
7. Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerindeki etkisinin önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM- 57
OKUL HAYATI İYİ BİR VATANDAŞ
1.Okuldaki sorumluluklarımı yerine getiririm.
2.Kopya çekmem
3.Kantinde sıram gelene kadar beklerim
4.Okulda oyunlarda oyunu centilmence oynar, kurallara uyarım.
5.Okula zamanında gelirim.
6.Yalan söylemem.
7.Okul araç gereçlerini düzenli kullanırım zarar vermem
8.Arkadaşlarım ile iyi geçinirim.
9.Arkadaşlarımın hakkına saygı gösteririm.
10.Alt sınıftaki öğrencileri sever ve korurum.
11.Gerektiğinde yardım ederim.
12.Öğretmenlerime, büyüklerime saygılı davranırım.
13.Dersin akışını bozmam.
14.Kimsenin sözünü kesmem.
15.Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim.
16.Sınıfımı ve okulumu temiz tutarım.
17.Sınıf ve okul kurallarına uyarım.
18.Gerektiğinde okuldaki yönetmeliklerden faydalanırım.
19.Okuldaki etkinliklere gönüllü bir şekilde katılırım
20.Okul ve çevre ile ilgili çeşitli projeler üretirim.
21.Öğrencilerin birbirine yaptıkları haksızlıklar karşısında çözüm yolları
ararım.
22.Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık yapmam.
23.İzinsiz kimsenin eşyasını almam kullanmam.
24.Ne kadar sinirlenirsem sinirleneyim ağzımdan kötü, çirkin bir söz çıkartmam.
25.Okuldaki seçme ve seçilme süreçlerine katılırım.
FORM- 58
OKUL HAYATI İYİ BİR VATANDAŞ….
1.Okuldaki sorumluluklarımı yerine getiririm. 1.İş ve aile hayatındaki
sorumluluklarımı yerine getirebilirim. ( vergi veririm vb. )
2.Kopya çekmem 2.Kimseyi taklit etmem, Hakkını yemem, Haksız kazanç elde etmem.
3.Kantinde sıram gelene kadar beklerim 3.Toplum hayatında sıra beklemem gereken
yerlerde “hastane, otobüs, yemek, banka vb.” sıramı beklerim.
4.Okulda oyunlarda oyunu centilmence oynar, kurallara uyarım. 4. Toplum
hayatında profesyonelce davranırım.
5.Okula zamanında gelirim. 5. İşime ve evime ( randevularıma vb.) zamanında
giderim.
6.Yalan söylemem. 6. İnsanlara ve kendime karşı dürüst davranırım
7.Okul araç gereçlerini düzenli kullanırım zarar vermem 7. Devlet ve millet
malına zarar vermem, dikkatli kullanırım.
8.Arkadaşlarım ile iyi geçinirim. 8. Çevremdeki insanlar ile iyi geçinirim.
9.Arkadaşlarımın hakkına saygı gösteririm. 9. Hayatımdaki insanların hakkına
saygı gösteririm.
10.Alt sınıftaki öğrencileri sever ve korurum. 10. Benden küçükleri sever ve
korurum.
11.Gerektiğinde yardım ederim. 11. Çevremde yardıma ihtiyaç duyan insanlara
yardım ederim.
12.Öğretmenlerime, büyüklerime saygılı davranırım. 12. Benden büyüklere saygılı
davranırım.
( yaşlılara, patronuma, müdürüme vb.)
13.Dersin akışını bozmam. 13. Çalışma hayatında düzeni bozmam.
14.Kimsenin sözünü kesmem. 14. Kimsenin sözünü kesmem. ( iş hayatındaki bir
toplantıda, arkadaşımın anlattığını dinlerken vb. )
15.Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim. 15.
Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim. ( çalışma
ortamında, insan ilişkilerimde vb. )
16.Sınıfımı ve okulumu temiz tutarım. 16. Çalışma ortamı ve evimi temiz tutarım.
17.Sınıf ve okul kurallarına uyarım. 17.Toplum kurallarına uyarım.
18.Gerektiğinde okuldaki yönetmeliklerden faydalanırım. 18. İhtiyaç duyduğumda
kanunlardan ve yönetmeliklerden yararlanırım.
19.Okuldaki etkinliklere gönüllü bir şekilde katılırım 19. Çevremdeki
etkinliklere gönüllü katılırım. ( ağaç dikme, huzurevlerini ziyaret vb.)
20.Okul ve çevre ile ilgili çeşitli projeler üretirim. 20. İş hayatında çeşitli
projeler üretirim.
21.Öğrencilerin birbirine yaptıkları haksızlıklar karşısında çözüm yolları
ararım. 21. Haksızlıklarla mücadele ederim.
22.Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık yapmam.
22. Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık
yapmam.(Rüşvet almam, vermem.)
23.İzinsiz kimsenin eşyasını almam kullanmam. 23. Hırsızlık yapmam.
24.Ne kadar sinirlenirsem sinirleneyim ağzımdan kötü, çirkin bir söz çıkartmam.
24. Küfretmem.
25.Okuldaki seçme ve seçilme süreçlerine katılırım. 25. Devlet yönetiminde seçme
ve seçilme hakkımı kullanırım.
7. SINIF – 6.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: SINAVLAR VE BEN
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Sınav kaygısının başarı üzerindeki etkisini fark eder. (Kazanım
Numarası -37-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form-59
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilerden kendilerine birer eş seçmeleri ve seçtikleri arkadaşları ile
birlikte sınavlara girmeden önce neler hissettikleri, hangi duyguları
yaşadıkları ve neler düşündükleri üzerine 10 dakika konuşmaları istenir.
2. Öğrenciler konuşmalarını tamamladıktan sonra yaşanılan duygu ve düşünceleri
sınıfla paylaşmaları istenir ve bu duygu ve düşünceler tahtaya yazılır.
3. Bu duygu ve düşünceleri taşıyan bir öğrencinin sınava girmeden önceki halini
gönüllü öğrencilerden canlandırmaları istenir.
4. Aşağıdaki sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Sınav kaygınız başarınızı nasıl etkiler?
Ĝ Sınav kaygınızın başarınızı etkilediği durumlar oldu mu? Nasıl?
Ĝ Sınav kaygısı ile sınava girildiğinde başka neler olabilir?
5. Sınav kaygısının başarı üzerindeki etkisi vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.
Form–59 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
Değerlendirme:
FORM–59
SINAV KAYGISI
Eğitim öğretim süreci ve hayatın birçok alanında sınavlarla karşılaşılmaktadır.
İnsanlar bazen durumsal olarak bazen de sürekli kaygı halinde olabilirler. Diğer
birçok duyguda olduğu gibi kaygının da altında yatan birçok neden vardır.
Kaygıyı tetikleyen ve tabiî ki kaygının da tetiklediği duygu ve davranışlar
yaşanabilmektedir.
SINAV KAYGISININ ETKİLERİ…
Spielberger’e göre sınav kaygısı, formal bir sınav veya değerlendirme durumunda
yaşanan, bireyin gerçek performansını ortaya koymasını engelleyen, bilişsel,
duyuşsal, davranışsal özellikleri olan, bireyde gerginlik yaratan hoş olmayan
bir duygu durumudur (Özdemir ve Ergene 2005).
Sınav kaygısının birbirinden farklı olumsuz düşünceler ve duyuşsallık olmak
üzere iki boyutu vardır.
Olumsuz düşünceler (kuruntu), sınav kaygısının bilişsel yönüdür. Bireyin genelde
kendisi hakkında olumsuz değerlendirmelerini, başarısızlığına, beceriksizliğine
ilişkin olumsuz düşüncelerini ve iç konuşmalarını içerir. Yapılması gerekeni
yapacağına, işi başaracağına, karşılaştığı problemi çözeceğine; “ya yapamazsam;
ya başaramazsam!” Gibi olumsuz düşüncelerle dikkatin dağılmasına (ya da hatalı
yönde yoğunlaşmasına) neden olan bir süreçtir. “dikkat hipotezi” ile de anılan
kuruntu, yüksek sınav kaygılı bireylerin sıklıkla yaşadıklarını ifade ettikleri
bir olgudur. “Daldım”, “kendimi iyi veremiyorum”, “okuduklarımı anlamıyorum”,
“ya bu sınavdan iyi sonuç alamazsam?”, “ben zaten yeteneksiz, beceriksiz
biriyim”, türünden iç konuşmalar “kuruntu” lama örnekleridir. Bireye yarar
yerine zarar getirir. Zihinsel-entelektüel davranışlarını verim ve üretkenliğini
olumsuz etkileyerek başarısını düşürür (Öner, N. 1989).
Duyuşsallık ya da heyecansallık, sınav kaygısının duyusal fizyolojik yönünü
oluşturan otonom sinir sistemi uyarılmasıdır. Hızlı kalp atışları, terleme,
üşüme, kızarma-sararma, mide bulantıları, sinirlilik ve gerginlik gibi bedensel
yaşantılar duyuşsallık belirtileri olarak kabul edilir (Öner, N. 1989).
Sınav kaygısı yüksek olan bireyler herhangi bir sınav/değerlendirme durumunda
“özvarlığının” tehdit edildiği korkusuna kapılır. Yalnızca sınavda değil, grup
içinde konuşma, soru sorma, sorulara cevap verme, tartışmalara katılma, yüksek
sesle okuma, vb. etkinliklerde de korkulu, sinirli, gergin ve heyecanlı olurlar.
Bu bireylerin kendilerine dönük olumsuz düşünceleri (kuruntuları) dikkatlerinin
kolayca dağılmasına neden olur. Sınav sorularını okuma ve doğru cevaplama;
konuşurken düşüncelerini organize etme, doğru sözcükleri seçme ve düzgün ifade
etme gibi davranışlarında başarısız olurlar. Genelde, yüksek sınav kaygılı
bireyler, diğerlerinin eleştiri ve yargılamalarına aşırı duyarlık gösterirler.
Sürekli olarak özeleştiride bulunurlar. Öz kavramları olumsuz, öz-güvenleri
düşüktür. Davranışlarında savunucudurlar (Öner, N. 1989).
Sınav kaygısı, öğrenciler için büyük bir sorun olabilmekte ve yaşamlarını
olumsuz etkileyebilmekte. Sınav kaygısını, “Herkes yaşar mı?” , “Kaygıyı kontrol
edebilir misiniz?”, “Sınav kaygısını yenmek için neler yapılabilir?”, “Yazılı ve
çoktan seçmeli sınavlarda nelere dikkat edilebilir?” ve “Kimlerden yardım
alınabilir?” başlıkları ile sınav kaygısını ele alırsak; (Koç, Y., P. ,Otrar M.
2003).
“Kendinize inanmayı ve güvenmeyi öğrenirseniz sınav kaygısını yenebilirsiniz.”
HERKES SINAV KAYGISI YAŞAR MI?
Sınava giren her öğrenci belli oranda kaygı yaşar. Ancak bazı öğrenciler için bu
kaygı, gösterecekleri performansı ciddi şekilde etkileyecek kadar şiddetlidir.
Bazı öğrenciler için sınav bir fırsattır. Sınavları neler bildiklerini göstermek
için yakalanmış birer fırsat olarak görürler. Bazıları ise sınavı bir tehdit
olarak görür. Örneğin, geçmişteki bir sınavda başarılı olamayan öğrenciler
girdikleri bütün sınavlarda başarısızlık korkusu yaşayabilirler.
Sınav kaygısını yaşayan öğrenciler, daha çok bilgi sahibi olsalar bile,
sınavlarda, kaygısını kontrol edebilen arkadaşlarına göre daha çok yıpranırlar.
“Endişelenmeyin, sınav kaygısını yenmek “öğrenilebilir”.
KAYGIYI KONTROL EDEBİLİRSİNİZ!
Duygularınızla mantığınızı karıştırmayın. Düşünün… Niye kaygılı ve
endişelisiniz?
Olumsuz düşünceler ve endişeler yıpratıcıdır. Ancak her duygusal, endişe verici
düşüncenin çözümü için mantıklı bir yol vardır. İçinizden geçen her olumsuz
duygunun yerine koyabileceğiniz olumlu bir duygu mutlaka vardır. Örneğin; éBu
sınav için asla yeterince çalışamama düşüncesiyle” Çalışmak için zamanım var,
çalışma programımı tam olarak uygular ve konsantre olursam başarılı olabilirim”
düşüncesi yer değiştirebilir.
SINAV KAYGISINI YENMEK İÇİN…
Uygun bir çalışma ortamı oluşturunuz:
Her gün aynı mekânda çalışın; çalıştığınız mekânda konsantrasyonunuzu bozacak
şeyler bulunmasın. TV, telefon, arkadaşlar ve benzerlerinden yalıtılmış bir
yerde çalış!
Yeterince aydınlatılmış bir sıra ya da masada oturun. Çok rahat koltuklardan ya
da yataktan uzak dur!
Yorgunken ders çalışmaya kendinizi zorlamayın. Dinlen ve zinde hissetmeye
başladığında tekrar çalışmaya başla.
Gevşeme tekniklerini öğrenin. Kaygını kontrol etmene yardımcı olacak!
Verimli ders çalışma tekniklerini öğrenin:
Etkili bir öğrenme için kendinize uygun bir çalışma tarzı belirleyin. Kendi
tarzınla kendi hedeflerin için öğren.
Düzenli ve iyi not tutun. Ders notlarını yeterli ve düzgün bir şekilde defterine
geçir!
Her hafta düzenli olarak tüm notlarınıza göz atın. Başarıda öğrenmek kadar
unutmamak da önemli!
Bir çalışma programı hazırlayın. Bir yıl ya da dönem için sınav gün/haftalarını
ve önemli tarihleri işaretle! Daha az kapsamlı ve daha kısa vadeli programları
uzun bölümlü programlara tercih et! Ders çalışma planında hangi miktarda ve
zorlukta konu bulunacağı konusunda gerçekçi ol! Programında kısa dinleme
aralarına yer vermeyi unutma!
Öğretmeninizi kolaylaştıracak yardımcı malzemeler hazırlayın. Teknik Terimleri
ve yabancı sözcükleri öğrenmek için küçük kartlar kullan! Tarihi olaylar için
zaman kartları ve çizelgeleri hazırla!
Kendinize karşı nazik olun, katı olmayın:
Sınavdan önce iyi uyuyun. Gece uyumadan çalışabilmek için asla ilaç kullanma!
Beslenmenize dikkat edin. İyi beslen; fakat karnını tıkla basa doyurma!
Yardım istemekten çekinmeyin. Malzemelerle, konuyla ya da plan yapmayla ilgili
bir zorluk yaşarsan yardım al!
Kendinizi sınava hazırlamak için bazı ipuçlarından yararlanın:
Derslerinize devamsızlık etmeyin. Boş geçen ders ve günler sınav haftalarında
kaygıyı artırır.
Sorular üretin. Konuların içinden önemli olduğunu düşündüğün bilgileri derle.
Bilgiyi küçük parçalara bölün ve kolaydan zora doğru ilerleyin. Başlangıç
konuları en kolay hatırlayabileceğin konular olsun!
Konuyu anlamak için anahtar kelimeler bulun. Anahtar kelimeler üzerinde
yoğunlaş!
Hayal Gücünüzü Pozitif Yönde Kullanın:
Hayal gücünüzü felaket senaryoları üretmek için kullanırsanız elbette kaygıya
kapılırsınız. Kendi kendinizi sakinleştirmeyi öğrenmelisiniz. İç dünyandan
kaybedenin değil, kazananın rolünü üstlen! Ya olmazsa diye düşünmekten vazgeç!
Uygun şekilde çalışmışsan başarılı olursun, merak etme!
Rahatlamayı ve Gevşemeyi Öğrenin:
Gerginlik veya kaygı yaşadığımızda vücudumuz bazı tipik tepkiler verir. Bunları
gidermek için bazı teknikler uygulayabilirsiniz.
Sıkı kıyafetlerini (örneğin kravatını, gömlek yakanı) gevşet, rahat bir oturuş
durumu al.
Bacaklarını gererek kaslarını hisset ve 10’a kadar say.
Sonra yavaşça gevşet ve gerginliğin azaldığını hissetmeye çalış.
Bacaklarını tekrar ger ve yine 10’a kadar sayarak yavaşça gevşet.
Bedenini, bacaklarını, karnını, boynunu, başını yavaşça hareket ettirmeye,
kasmaya ve gevşemeye devam et.
Yavaşça ve derin nefes al.
Rahatlama Teknikleri…
Kendinizi aşırı kaygılı ve gergin hissettiğinizde,
Sınavdan önceki akşam uyuyamadığınızda,
Çalışmaya ara verip gücünüzü toplamak istediğinizde kullanabilirsiniz.
Eğer Sınav Esnasında Donup Kalırsanız…
Gözlerinizi kapatın,
Uzun ve derin bir nefes alın,
Nefesini yavaşça bırakın,
Nefes alışınıza konsantre olun yani nefes alıp verişinizi duyun ve hissedin.
Sınavın sizi üzmesine izin vermeyin,
Bütün bunları bir kez daha tekrarlayın ve sonra sınava dönün.
Bütün Geleceğinizi Bir Sınav İle Özdeşleştirmeyin!
Bir sınavın tüm yaşamınızı “ya hep ya hiç” şeklinde etkilemesi mümkün değil.
Daha uygun çalışma alışkanlıkları ve bazı gevşeme teknikleri kaygınızı kontrol
etmekte size yardımcı olabilir.
Nasıl gevşeyeceğinizi ve sınav kaygısını kontrol etme yöntemlerini öğrenerek
kendinize yardımcı olabilirsiniz.
Sakın ilaç (hap) kullanmayı düşünmeyin! Doktor tavsiyesiyle zorunlu olarak
kullanılanların dışındaki ilaçlar kaygınızı azaltmazlar; hatta daha fazla
kaygılanmanıza bile neden olabilir.
Bazı basit öz-disiplin tekniklerini öğrenerek konsantrasyon gücünüzü
geliştirebilirsiniz.
Başarı sağlamanın tek yolu çalışmaktır. Sakın ümitsizliğin tuzağına düşmeyin!
Kendinizi başkaları ile karşılaştırmaktan vazgeçin! Başarısız olursanız
anne-babanızın sevgisini kaybedebileceğiniz düşüncesini kaybedebileceğiniz
düşüncesini atın. Onların size olan sevgileri sınava bağlı değil ki! Sonuç ne
olursa olsun seni sevecekler
Soru Çözme Tekniklerini İyi Öğrenin!
Sınav yönergesini doğru anlamaya dikkat edin. Hangi sınav olursa olsun sınavın
başında verilen veya söylenen yönergeyi dikkatlice oku/dinle!
Zamanı iyi kullanın. Her soru için ne kadar süre gerekiyor hesapla! Bazı
soruların puanı diğerlerinden daha fazlaysa onlar için daha fazla zaman ayır!
Kolay soruları önce cevaplayın. Herhangi bir soru üzerinde uzun süre takılıp
kalma! Burada harcayacağın zamanı başka bir soruyu cevaplayarak değerlendir.
Bütün soruları cevaplayın. Cevabın tamamını bilmesen bile ne biliyorsan yaz!
Yazmak, hafızanızı harekete geçirerek, çağrışımlarla yeni veya
hatırlayamadığınız bilgilere ulaşmanızı kolaylaştırabilir.
Verilen sürenin tamamını kullanın. Süre dolmadan asla çıkma! Cevaplarını gözden
geçir, düzeltmelerini yap, yeni bilgiler ekle.
YAZILI SINAVLAR İÇİN
Önce bütün soruları okuyun.
Soruda ne istendiğinden emin olun. “Tartışınız”, “açıklayınız”,
“karşılaştırınız” gibi anahtar sözcüklerin altını çizin.
Cevaplamaya en kolay sorudan başlayın.
Bildiklerinizi, düşüncelerinizi basit bir taslak halinde düzenleyin.
Düzeltmeler ve yeni eklemeler için satırlar arasına boşluk bırakarak cevaplayın.
Gerçekçi olun.
Muhteşem bir kitap cümlesi yazmak zorunda değilsiniz. Kısa ve basit cümleleri
tercih edin. Cevaplarınız mantıklı ve anlaşılır olmalı.
Zor soruları en son cevaplayın.
Bitirdiğiniz zaman başa dönün ve ayrıntıları, örnekleri vb. ekleyin.
Hatalarınızı düzeltin, sadece gerekli olan değişiklikleri, mümkün olduğunca
düzgün bir biçimde yapın.
ÇOKTAN SEÇMELİ, EŞLEŞTİRMELİ TESTLER İÇİN
Verilen sıra ile çözün.
Sınavda önceki sorulara verilen cevaplar daha sonraki soruların cevaplamasında
yardımcı olabilir. Ancak zor bir soruya takılıp kalmayın. Zamanınız yeterli
olursa tekrar dönersiniz.
Her seçeneği dikkatlice okuyun.
“Sık sık”, “bazen”, “her zaman” gibi kelimelerde aman dikkat! En doğru seçeneği
işaretlemeye özen gösterin. Diğer seçenekler de kısmen doğru olabilir, bu sizi
aldatmasın.
Hikâye üretmeyin! Ne yazıyorsa onu düşünün.
Çoktan seçmeli sorular aldatıcı (hileli) olabilir. Sorulan şeyin ne olduğunu tam
olarak anladığınızdan emin olun.
Sınavı bitirin.
En son olarak, varsa atladığınız sorulara geri dönün ve zamanının tümünü
kullanın. Yapacağınızın en iyisini yapmak için seçenekleri eleyin ve akıllıca
tahminlerde bulunun.
KİMLERDEN YARDIM ALABİLİRSİNİZ?
Okulunuzun rehberlik servisi:
Rehberlik servisinde öğrencilerin yaşadıkları sınav kaygısı ve diğer streslerle
ilgili uzmanlaşmış profesyonel elemanlar çalışmaktadır.
İlçenizde veya ilinizde bulunan Rehberlik Araştırma Merkezleri (RAM):
Bu merkezlerde çalışan uzmanlar sınav kaygısını yenmenize yardımcı olabilirler.
Bu merkezlere başvurma konusunu okulunuzun rehber öğretmeniyle
değerlendirebilirsiniz.
Eğitim Danışmanlığı Merkezleri:
Bu merkezlerde sınav kaygınızı artıran düşüncelerinizi denetleme ve kaygınızı
azaltma hususunda uzman personelden destek alabilirsiniz.
Öğretmenleriniz:
Derslerle ilgili bir güçlük yaşıyorsanız hemen öğretmenlerinize başvurmalısınız.
Anne Babanız:
Hissettiğiniz korku ve baskıları tartışırken açık ve dürüst olun. Sizi
anlayabilmeleri için çevrenize yardımcı olduğunuzda onlardan daha çok destek ve
anlayış görebileceğinizi unutmayın.
Akran Grubu ve Arkadaşlarınız:
Kaygılarınızı, sizi anlayıp size destek olabilecek arkadaşlarınızla paylaşmanız
rahatlamanızı sağlayabilir.
“Dikkat! Sizinle aynı kaygıları yaşayan arkadaşlarınızla sürekli bunlar üzerine
konuşmanız kaygınızın artmasına neden olabilir.”
SINAV KAYGINLA BAŞ ETMEK İSTİYORSAN
ETKİLİ ÇALIŞ ---------ÖĞREN--------------------- KULLAN
7. SINIF – 7.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BAŞARILARIM VE BEN
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kendini Kabul
Kazanım: Başarılı olduğu durumlarda kendini takdir eder. (Kazanım Numarası 74 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–60
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Form–60 öğrencilere dağıtılır ve doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrenciler başarılı olduğu durumları ve takdir cümlelerini sınıfla
paylaşır.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Sizce başarı nedir?
Ĝ Başarılarınızı yazarken ne hissettiniz?
Ĝ Hangi durumlarda kendinizi başarılı hissediyorsunuz?
Ĝ Arkadaşlarınızla ortak başarılarınız var mı? Neler?
Ĝ Kendini takdir etmek önemli midir? Neden?
Ĝ Hangi durumlarda kendinizi takdir ediyorsunuz?
Ĝ Başkaları sizi başarılı görüp, takdir ettiğinde ne hissediyorsunuz?
4. Başarılı olduğunuz durumlarda kendinizi takdir etmenin önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–60
BAŞARILI OLDUĞUM DURUMLAR
1-…………………………………........
………………………………………….
…………………………………………
2-………………………………………
…………………………………………
……………………………………….…
3-……………………………………....
……………………………….…………
………………………………….….…
4-…………………………………...…
…………………………………………
……………………………………...…
5-………………………………………
…………………………………………
………………………………………… TAKDİR CÜMLELERİM
1-………………………………………
………………………………………
………………………………..………
2-…………………………...…………
………………………………..………
…………………………..……………
3……………………………..…………
……………………………...………
………………………….…….………
4-………………………………………
………………………………………
……………………………………...
5-………………………………………
…………………………..……………
…………………………..……………
7. SINIF – 8.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ANLIYORUM VE ANLAŞILIYORUM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: Kendini aile fertlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini
anlar. (Kazanım Numarası 120)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Senaryolar
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere aşağıdaki senaryolar verilir ve ilgili soruları cevaplamaları
istenir.
Öğretmen gerekli görürse senaryolar çoğaltılabilir.
Senaryo–1
Göksel’in dedesi ve babaannesi bayramda çocuklarının ve torunlarının gelmesini
beklerler fakat onlar ziyaretlerine gelmezler.
Ĝ Yaşadıkları bu durum karşısında neler düşünmüş ve neler hissetmiş olabilirler?
Senaryo–2
Özge’nin babası işten eve yorgun gelir, yemeğini yer ve dinlenmek için yatar.
Özge ve kardeşi de TV’de yüksek sesle film seyrederler ve babaları uyanır.
Ĝ Yaşadıkları bu durum karşısında Özge’nin babası neler düşünmüş ve neler
hissetmiş olabilirler?
Senaryo–3
Ahmet, babasından yeni bir palto ister. Babası Ahmet’e eski paltosunu 1 yıl daha
giymesini söyler.
Ĝ Yaşadıkları bu durum karşısında Ahmet’in babası neler düşünmüş ve neler
hissetmiş olabilirler?
Senaryo–4
Emre, annesine haber vermeden okul çıkışı arkadaşının doğum gününe gider. Annesi
Emre eve gelmeyince polise haber verir ve hastanelere telefon eder. Emre eve geç
vakit döndüğünde annesini sokak kapısının önünde ağlarken bulur.
Ĝ Yaşadıkları bu durum karşısında Emre’nin annesi neler düşünmüş ve neler
hissetmiş olabilir?
Senaryo–5
Efkan’ın yarın sınavı vardır ve ders çalışması gerekmektedir. Efkan, ders
çalışmak için odasına gittiğinde kardeşi peşinden gelir, gürültü yapar ve
kendisiyle oyun oynamasını ister.
Ĝ Yaşadıkları bu durum karşısında Efkan neler düşünmüş ve neler hissetmiş
olabilir?
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Aile içinde anlaşıldığınızı düşünüyor musunuz? Neden?
Ĝ Zaman zaman aile içinde anlaşılmadığınızı düşünüyor musunuz? Neden?
Ĝ Aile içinde birbirinizi anladığınızı düşünüyor musunuz? Neden?
Ĝ Karşımızdaki insanı anlamazsak neler olur?
Ĝ Karşınızdaki insan sizi anlamazsa ne hissedersiniz?
Ĝ İnsanların duygu ve düşüncelerini anlamak neden önemlidir?
3. Kendini aile fertlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini
anlamanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
7. SINIF – 9.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: İLETİŞİM ENGELLERİ
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kazanım: İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini açıklar.
(Kazanım Numarası 121)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–61
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. İletişim engelleri tahtaya yazılır ve Form–61 öğrencilere okunur.
ü Emretme- yönetme,
ü Uyarma- tehdit etme,
ü Ahlak dersi ve vaaz verme (Akıl verme),
ü Yargılama-suçlama,
ü Ad takma- alay etme,
ü Güven verme- teselli etme,
ü İşi alaya vurma- konu değiştirme,
ü Sınama- sorgulama,
ü Yorumlama- Analiz Etme.
2. Öğrencilerden tahtaya yazılan iletişim engellerine kendi hayatlarından örnek
vermeleri ve bunu sınıfla paylaşmaları istenir.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Günlük hayatta da böyle durumlarla karşılaşıyor musunuz? Karşılaşıyorsanız
neler yapıyorsunuz? Üstesinden nasıl geliyorsunuz?
Ĝ Çevrenizdeki insanlarla İletişim engellerini kullanmadan nasıl iletişim
kurabilirsiniz?
4. İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–61
İLETİŞİM ENGELLERİ
1- Emretme, yönetme:
“ Yapman gerekir, yapacaksın, yapmak zorundasın...”
Korku ya da aktif direnç yaratabilir;
Söylenenin tersini denemeye davet edebilir;
İsyankâr davranışa ya da misillemeye yol açabilir.
2- Uyarma, tehdit etme:
“Ya yaparsın, yoksa...”
Korku, boyun eğme yaratabilir;
Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini denemeye yol açar;
Gücenme, kızgınlık, isyankârlığa neden olabilir.
3- Ahlak dersi ve vaaz verme (Akıl verme):
“...yapmalıydın” veya “senin sorumluluğun” ya da “şöyle yapmak gerekir”
Suçluluk duyguları yaratır;
Çocuğun durumunu daha şiddetle savunmasına yol açabilir(Kim demiş?)
4- Yargılama, suçlama:
“ Olgunca düşünmüyorsun” “Sen zaten tembelsin”
Yetersizlik, aptallık ve yanlış değerlendirme anlamı taşır;
Çocuğun azarlanma ve eleştirilme korkusuyla iletişimini kesmesine neden olur;
Genellikle çocuk yargı ve eleştirileri gerçek olarak algılar (ben tembelim) ya
da karşılık verir ( siz daha mükemmel değilsiniz)
5- Ad takma, alay etme:
“Koca bebek” “Geri zekâlı” “Hadi sende sulu göz”
Çocuğun kendini değersiz hissetmesine ve sevilmediğini düşünmesine yol açar;
Kendine bakışını olumsuz etkiler;
Genellikle karşılık verme isteği uyandırır.
6- Güven verme, teselli etme:
“Aldırma... Boş ver düzelir” “Hadi biraz neşelen”
Kendini “anlaşılmamış” hissetmesine neden olur;
Kızgınlık duyguları uyandırır. (Size göre kolay tabii !)
Genellikle mesajı “Kendini kötü hissetmen doğru değil” biçiminde algılar.
7- İşi alaya vurma, konu değiştirme:
“ Dünyayı neden sen yönetmiyorsun?” “Daha güzel şeylerden konuşalım
8- Sınama, sorgulama:
9- Yorumlama, Analiz Etme:
7. SINIF – 10.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BEDENİMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kendini Kabul
Kazanım: Bedensel değişimini fark eder. (Kazanım Numarası 73)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Değişik yaşlarda çekilmiş fotoğraflar.
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
Öğretmen öğrencilere bir hafta önceden değişik yaşlarda çekilmiş fotoğrafları
derse getirmelerini ister.
1. Gönüllü öğrencilerden fotoğraflarını göstererek kendilerinde meydana gelen
bedensel değişiklikleri sınıfla paylaşmaları istenir.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Çocukluk fotoğraflarınız ile şimdiki halinizi karşılaştırdığınızda fiziksel
değişiklikler olmuş mu? Neler?
Ĝ Değişmeyen yanlarınız var mı? Neler?
3. Fotoğraflarda gözükmeyen bedensel değişiklikler de vardır. Fen bilgisi
kitabında detaylı olarak bedensel değişiklikler yer almıştır. Bedensel değişim
ile ilgili merak ettikleri konuları rehber öğretmene de danışabilecekleri
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
7. SINIF – 11.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: KENDİMİ TANIMA YOLUNDA
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin kendini tanımadaki
önemini açıklar. (Kazanım Numarası 38)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–62
Hazırlayanlar: Serdar ERKAN
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Okulda uygulanan test, anket ve test dışı tekniklerin isimleri tahtaya
yazılır, bunların kullanılma amaçları öğrencilere sorulur.
Öğrenciler test, anket ve test dışı tekniklerin kullanılma amaçlarını
cevaplayamazsa öğretmen bu konuda öğrencileri bilgilendirir. Form–1 öğretmene
bilgi amacı ile verilmiştir.
Öğretmen bu konuda bilgi sahibi değilse okul rehber öğretmeninden yardım
alabilir.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Bu güne kadar size hangi envanter ya da testler uygulandı?
Ĝ Uygulanan test ve/veya envanterin sonuçlarından yararlanabildiniz mi? Nasıl?
3. Okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin kendini tanımadaki önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–62
OKULDA UYGULANAN TEST, ANKET VE TEST DIŞI TEKNİKLER
Gözlem: Bireyi tanıma tekniği olarak gözlem, bir kimsenin diğer bir kimse
hakkında duyu organları ile bilgi edinme yoludur.
Sosyometri: Bir gruptaki bireylerin sosyal uyumunu ve gelişimini ölçmek, yani
bir birleri ile olan uzaklıklarını, sevilen-sevilmeyen, lider özelliği olanları
ve grubun sosyal dokusunu anlamak için kullanılan bir tekniktir.
Otobiyografi: Bir kimsenin şimdiki ve geçmiş hayatını yazılı olarak
anlatmasıdır.
Problem Tarama Listesi: Öğrencilerin belli başlı sorunlarını, ihtiyaçlarını
belirlemek, onlara yardım etmek amacı ile hazırlanmış listelerdir.
Görme Sorunlarını Tarama (Snellen Scala): Snellen Testi, öğrencileri görme gücü
yönünden tarama yapmak için pratik bir testtir.
Kimdir Bu? : Sınıfın sosyal yapısını tanıma açısından kullanışlı bir tekniktir.
Bu teknik, öğrencilerin birbirlerini nasıl değerlendirdiklerini ortaya
çıkarmaktadır.
Kime Göre Ben Neyim? : Bireyin benlik algısına yönelik bir ankettir. Bununla
bilinmek istenen şey, bireyin kendini kendi ve başkaları gözünde nasıl
algıladığıdır.
Ders Çalışma Yöntemlerini Biliyor musunuz? : Öğrencilerin, ders çalışma
yöntemlerini bilip bilmemesini taramak amaçlı uygulanan bir envanterdir.
Başarısızlık Nedenleri Anketi: Öğrencilerin, başarısızlık nedenlerini öğrenmek
amacıyla uygulanan bir ankettir.
Boş zamanları Değerlendirme Anketi: Öğrencilerin serbest zamanlarını nasıl
değerlendirdiklerini bilmek amacıyla uygulanır.
Sınav Kaygısı Ölçeği: Öğrencilerin sınav kaygılarını ölçmek amacıyla uygulanan
bir ölçektir (Mamak RAM,2003).
7. SINIF – 12.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: YETENEKLERİMİ TANIYORUM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Kendini Kabul
Kazanım: Yeteneklerini fark eder. (Kazanım Numarası 75 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: -
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
Yetenek, herhangi bir davranışı (bilgi veya beceriyi) öğrenebilmek için doğuşta
sahip olunan gizilgücün (kapasitenin) çevre ile etkileşim sonucu geliştirilmiş
ve yeni öğrenmeler için hazır hale getirilmiş kısmını ifade eden bir kavramdır.
Böylece bir kimsenin belli bir yaşa kadar geliştirdiği becerilere bakarak onun
daha sonra göreceği eğitimden ne ölçüde yararlanabileceği hakkında bir tahminde
bulunabiliriz.(Kuzgun 2000)
1. Yetenek türleri tahtaya yazılır.
§ Genel akademik yetenek,
§ Sözel yetenek,
§ Sayısal yetenek,
§ Uzay ilişkilerini görebilme yeteneği,
§ Şekil ilişkilerini görebilme yeteneği,
§ Büro işleri yeteneği,
§ Göz-el koordinasyonu,
§ Parmak becerisi,
§ El becerisi,
2. Öğrencilere kendilerinde bulunan yetenekleri defterlerine yazmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Tahtaya yazılan yetenek türlerini daha önceden biliyor muydunuz?
Ĝ Kendinizde olduğunu kabul ettiğiniz yeteneklerinizi ne zaman fark ettiniz?
Ĝ Yeteneklerinizi fark etmeniz size ne kazandırır?
5. Yeteneklerini fark etmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
7. SINIF – 13.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: İLGİLERİM VE MESLEĞİM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Mesleki Gelişim
Kazanım: İlgilerin meslek seçimindeki rolünü fark eder. (Kazanım Numarası 183)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–63
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Öğrencilerin eğitsel ve mesleki planlama dosyasından yararlanmaları
sağlanmalıdır.
Süreç:
1. Öğretmen Form-63’i okur.
2. Öğrencilerden seçmek istedikleri mesleği ve o mesleğe yönelik ilgilerinin
neler olabileceğini yazmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Seçtiğiniz mesleği neye göre seçtiniz?
Ĝ İlgilerin meslek seçimindeki rolü ne olabilir?
Ĝ İlgilerinize göre meslek seçmezseniz neler yaşayabilirsiniz?
Ĝ İlgilerinize göre meslek seçerseniz neler yaşayabilirsiniz?
5. İlgilerin meslek seçimindeki rolü vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Not: Bu kazanımda öğrencilerin “Eğitsel ve Mesleki Planlama Dosya”sından
yararlanması sağlanabilir.
Değerlendirme:
FORM–63
İLGİLERİN MESLEK SEÇİMİNDEKİ ROLÜ
Super’a göre ilgi türleri:
Bilimsel İlgi: Doğal ve toplumsal olayların neden ve nasıl olduğunu anlama,
bilimsel bilgiye bir şeyler katma ve /veya bu bilgiyi uygulamaya koyma arzusunu
ifade eder. Doktorlar, biyologlar, sosyologlar, fizikçiler bu ilgiye sahip
kimselerdir.
Teknik veya Maddi İlgi: Olayların neden ve nasıl olduğundan çok bilimsel
ilkelerin uygulamaya nasıl dönüştürüleceği ile salt bilmek için bilme ile değil,
bilginin ne işe yarayacağı konusu ile ilgilenmektedir. Mühendisler ve
teknisyenler bu tür ilgiye sahip kimselerdir.
Sosyal Yardım İlgisi: Bu ilgi insanlarla, insan olarak ilgilenmeyi, onlara
anlamaya, geliştirmeye, sıkıntılarını azaltmaya çalışma isteğini ifade eder. Bu
tür ilginin önemli olduğu meslekler öğretmenlik, sosyal hizmet, psikolojik
danışmanlık vb. dir.
Sistematik İlgi ya da İş Ayrıntıları İlgisi: Bu ilgi işleri düzenli ve tertipli
bir şekilde yapmayı içerir. Kayıt tutma, dosyalama, yazıları belli bir sisteme
göre sıraya koyma bu ilgi ile ilişkili işlerdendir. Burada odak ayrıntı üzerinde
toplanmıştır. Muhasebeciler, büro memurları, satın alma memurları bu tür ilgiye
sahiptirler.
İş Teması İlgisi: Bu ilgi insanları ikna etmekten ve bir ürünü, bir hizmeti
satmaktan hoşlanmadır. Satış işleri, satış yönetimi gibi çalışma alanları bu
ilgiye uygun çalışma alanlarıdır.
Edebiyat İlgisi: Düşünceleri ifade edebilme ya da başkalarını kelimelerle
etkileyebilme ilgisidir. Burada düşünceleri değişik ve etkileyici şekilde ifade
yolları üzerinde durulur. Yazarlar, gazeteciler bu tür ilgiye sahip kimselerdir.
Müzik ve Sanat İlgisi: İkisi de duyguların artistik yollarla ifadesi ile ilgili
olan bu ilgi alanları aslında birbirinden farklı yeteneklere dayanmaktadır.
Sanat ilgisi plastik sanatlarla ilgilidir. Ressamlar, mimarlar bu tür ilgiye
sahip kimselerdir (Kuzgun,2000).
7. SINIF – 14.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: MESLEK SEÇİMİM
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Mesleki Gelişim
Kazanım: Meslek seçiminin önemini fark eder. (Kazanım Numarası 184)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–64, Form–65
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere seçmek istedikleri mesleklerin özellikleri sorulur ve verilen
cevaplar tahtaya yazılır.
ü Çalışma Koşulları
ü Kazancı
ü Nitelikleri ( sağlık, zihinsel, bedensel, el becerisi, fiziksel vb.)
ü Mesleğin toplumdaki yeri, istenilen ve istenilmeyen özellikleri,
ü Mesleğe girmenin yolları, ilerleme imkânı, eğitimi vb.
2. Form–65 dağıtılır ve öğrencilerin doldurmaları istenir.
Form–64 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
3. Gönüllü öğrenciler cevaplarını sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ İlerde seçmeyi düşündüğünüz mesleği neye göre seçtiniz?
Ĝ İlgi, yetenek, kişilik özellikleri vb. göz önünde bulundurmadan mesleğinizi
seçerseniz neler olur?
Ĝ İlerde seçmeyi düşündüğünüz meslek sizin için uygun mudur? Neden?
Ĝ Meslek seçimi neden önemlidir?
Ĝ Form–65’i doldururken kendinizle ilgili öğrendiğiniz şeyler oldu mu?
5. Meslek seçiminin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–64
MESLEK SEÇİMİNİN ÖNEMİ
Hoppock (1957)’a göre bir kimsenin seçtiği meslek onun işinde başarılı olup
olamayacağını, ileride iş bulup bulamayacağını, nerde oturup, kiminle
evleneceğini ve kimlerle etkileşimde bulunacağını belirler. Ayrıca meslek,
kişinin değer yargılarını, dünya görüşünü, günlük yaşam tarzını ve
alışkanlıklarını biçimlendiren faktörlerin başında gelir. Kişinin yaşamına
böylesine çok yönlü etkileri olan uğraşı alanının seçimi, günümüzde giderek
karmaşıklaşan bir sorun haline gelmiştir. Bunun en önemli nedeni, seçeneklerin
çok artmış olmasıdır (Kuzgun,2000).
MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER
ü Meslekte iş bulma imkânı,
ü Yetenek,
ü İlgi,
ü Kişilik özellikleri,
ü Mesleğin getirdiği ödüller (para, saygınlı, şöhret vb.)
ü Ailenin istekleri,
Yetersiz eğitim nedeniyle seçim şansının fazla olmaması Evren, M. (2005).
FORM–65
Ben ilerde …………………………………..…………………..olmak istiyorum. (Birden fazla seçenek
işaretleyebilirsiniz.) Evren, M. (2005).
1. Bu meslekte iş bulma imkânı:
• Yüksektir ( )
• Düşüktür ( )
• Bilmiyorum ( )
2. Yeteneklerim bu mesleğe:
• Uygundur ( )
• Uygun değildir ( )
• Bu mesleğin gerektirdiği yetenekleri bilmiyorum ( )
• Kendi yeteneklerimi bilmiyorum ( )
3. İlgilerim bu meslekte mutlu olmam için:
• Uygundur ( )
• Uygun değildir ( )
• Bu mesleğin gerektirdiği ilgileri bilmiyorum ( )
• Kendi ilgilerimi bilmiyorum ( )
4. Kişilik özelliklerim bu mesleğe:
• Uygundur ( )
• Uygun değildir ( )
• Bu mesleğin gerektirdiği kişilik özelliklerini bilmiyorum ( )
• Kendi kişilik özelliklerimi bilmiyorum ( )
5. Bu meslek benim istediğim ödülleri (para, saygınlık, şöhret gibi) :
• Sağlar ( )
• Sağlamaz ( )
• Bilmiyorum ( )
6. İlerde bu mesleği seçmemin nedeni:
• İş bulma imkânının yüksek olmasıdır. ( )
• Yeteneklerime uygun olmasıdır. ( )
• İlgilerime uygun olmasıdır. ( )
• Kişilik özelliklerime uygun olmasıdır. ( )
• Sağladığı imkânlardır. ( )
• Ailemin isteğidir. ( )
• Eğitimimi sürdüremeyeceğim için, başka çarem olmamasıdır. ( )
*Meslekler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, Okul
Rehber Öğretmeninden yardım alabilirsiniz.
7. SINIF – 15.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ORTAÖĞRETİM KURUMUMU SEÇERKEN
Sınıf: 7. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kazanım: Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar.
(Kazanım Numarası 39 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–66
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Öğrencilere sınavlara hazırlanmada önceden bilgi sahibi olmanın önemi ve bunun
amaç belirlemedeki katkısı belirtilmelidir.
Süreç:
Öğrencilerden bir hafta öncesinden Ortaöğretim Kurumlarına Giriş Sınavları ile
ilgili araştırma yapmaları istenir.
Öğretmen Ortaöğretim Kurumlarına Giriş Sınavları Kılavuzunu sınıfa getirir,
öğrencilerin araştırdığı yanlış ya da eksik bilgi olursa bunları düzeltir.
1. Öğrencilerin araştırdıkları Ortaöğretim Kurumları Listesi tahtaya yazılır.
Form–66 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
2. Tahtada yazılı olan ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı ile ilgili
öğrencilerin topladıkları bilgiler sınıfta paylaşılır.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
Ĝ Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili gerekli bilgileri
nerelerden aldınız?
Ĝ Ortaöğretim kurumlarından hangisini seçmeyi düşünüyorsunuz? Neden?
Ĝ Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplamak size ne
kazandırdı?
4. Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplamanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
FORM–66
ORTAÖĞRETİM KURUMLARI LİSTESİ (OKS)
-Fen lisesi
-Anadolu Lisesi
-Polis Koleji
-Anadolu Öğretmen Lisesi
-Sağlık Meslek Lisesi
-Endüstri Meslek ve Anadolu Endüstri Meslek Lisesi
-Kız Meslek Lisesi ve Anadolu Kız Meslek Lisesi
-Genel Liseler
-Diğerleri
