Türklerin Yaptığı İcatlar
TÜRKLERİN YAPTIĞI İCATLAR
Türklerin dünyaya kazandırdıkları ilkleri sayın desek;
kaçı aklınıza geliyor? Yoğurt, kebap; Başka ? İşte birkaç örnek: Dünyanın ilk
plaj arabası 'Böcek', dünyanın ilk araba vapuru "Suhulet" ve T-box...
İLK
Tıptan bilişime, ulaşımdan tekstile kadar pek çok alanda ilklere imza attılar,
isimlerini dünyaya duyurdular. Kiminin adı tanımladığı hastalığa verildi,
kimininki dünyada yeni keşfedilen bir böceğe... Bir milletvekilinin "Resepsiyonist
ol" dediği bilim adamı ise Amerika'da nam salarak iki kez R&D (Ar-Ge) Ödülü
aldı... İşte o çılgın Türklerden birkaçı ve dünyamıza kazandırdıkları...
Adı bizden...
Türklerin dünyaya armağanı olan yoğurdun ilk defa nasıl yapıldığına dair kesin
bir bilgi yok. Ancak bu kelimeye Kaşgarlı Mahmut'un eseri Divânı Lügati't
Türk'te rastlıyoruz. Günümüzde tüm dünyanın 'yoghurf
Dünya döndükçe o da dönecek...
Namı tüm dünyaya yayılan 'döner kebabı', 19'uncu yüzyılda kömür ızgarasını ayağa
diken Bursalı İskender Usta tarafından geliştirildi. 1960'larda Batıya işçi
olarak giden Türkler
aracılığıyla Avrupalılarla tanışan döner, bugün Turkish Kebap' adıyla en sevilen
tatlar arasında. 2000'li yılların başında Türk gıda firmaları tarafından
dondurulmuş ürün olarak tüketicinin beğenisine sunulan dönerin tavuk ve hindi
olmak üzere iki çeşidi daha var artık.
Tıp literatürüne geçti: Hulusi Behçet
Türk akademik dünyasında profesör unvanını alan ilk kişi olan Hulusi Behçet'in
tanımladığı deri rahatsızlığı, 'Behçet Hastalığı' olarak dünya tıp literatürüne
geçti. Ağız ve gözde iltihaplanma ve genital bölgede yaraları bulunan üç hasta
üzerinde araştırma yapan Behçet, bu şikayetlerin yeni bir hastalığın işareti
olduğunu fark eder. Bu konudaki görüşlerini 1937'de 'Dermatologische
Wochenschrift'e yazar. Hastalık, 1947 yılında Zürih Tıp Fakültesi'nden Prof.
Mischner'in Uluslararası Cenevre Tıp Kongresi'nde yaptığı bir öneriyle 'Morbus
Behçet' olarak adlandırılır ve literatüre geçer.
Cahit Arf ve teoremi...
Türkiye'nin yetiştirdiği en önemli matematikçilerden olan, 1997'de kaybettiğimiz
Ordinaryüs Profesör Cahit Arf, doktorasını yapmak için gittiği Almanya'da
matematikçi Helmut Hasse ile birlikte önemli çalışmalar yaptı ve bu çalışmalar
sonunda matematikte 'Hasse-Arf Kuramı'nı geliştirdi. Arf Değişmezi, Arf
Halkaları ve Arf Kapanışları olarak adlandırılan terimleri bilim dünyasına
kazandırdı..
DÜNYANIN İLK ARABA VAPURU SUHULET
Denizcilik tarihine 'dünyanın ilk araba vapuru' olarak geçen Suhulet, 1872
yılında Boğazın iki yakasını bir araya getirmek, İstanbulluların ağır yüklerini
taşımak için yaratıldı. Adı Namık Kemal tarafından konulan ve 'kolaylık'
anlamına gelen Suhulet, Şirket-i Hayriye Müdürü Hüseyin Haki Efendi, Umum
Müfettişi İskender Bey ve Hasköy Tersanesinin baş mimarı Mehmet Bey tarafından
tasarlandı: Londra'daki bir tersanede de hayat buldu.
Saatte 7 mil hız yapan Suhulet, emekliye ayrıldığı 1958 yılına kadar
Sirkeci-Harem hattında yazlıkçıların eşyasından Merkez Bankası'nın altın
sandıklarına kadar her türlü yükü taşıdı.
İlk plaj arabası: Böcek
"Turizm beldelerinde kullanılmak üzere kapısız, kolay inilip binilen, açık,
dağa, bayıra, plaja gidebilen bir araba istiyorum"... Rahmi Koç'un bu isteği,
7-8 ay içinde hayat bulacak ve dünyada bir ilk gerçekleşecekti. Dünyanın ilk
plaj arabası, 1975 yılında otomotiv dünyasının ünlü yöneticilerinden olan Jan
Nahum'un tasarımıyla hayat buldu. Daha sonra Tofaş'ın genel müdürlüğüne, Petrol
Ofisi'nin CEO'luğuna kadar yükselecek olan Nahum, kaputuyla ön camı aynı açıdan
giden dünyanın ilk otomobilini yarattı.
Ne yazık ki bu şirin plaj arabalarından sadece 203 adet üretildi, çünkü fazla
rağbet görmedi. Nedenini ise Jan Nahum'un abisi Klod Nahum şöyle açıklıyor: "Biz
belki gücümüzü kullanarak Türkiye'de olması gereken şeyleri zamanından önce
yaptık."
Ünlü matematikçi Cahit Arf DYO'nun nano boyaları, Türklerin dünyaya
armağanı döner ve yoğurt...
Resepsiyonist değil mucit oldu!
ABD'de doktora yaptıktan sonra Ankara'ya gelen, ancak bir türlü iş bulamayan Ali
Erdemir, tanıştığı bir milletvekilinden şöyle bir teklif alır: "İngilizcen var,
Büyük Ankara Oteli'nin resepsiyonunda çalış." Erdemir, bu olaydan sonra ABD'ye
döner. Bahsettiğimiz kişi, bugün aldığı ödül sayısını hatırlamayan bir bilim
adamı. 90'ların başında borik asidin motor ve makinelerde sürtünme ve aşınmayı
önleyen
Birkaç yıl önce 'Karbon
Tişört, iç çamaşırı gibi ürünleri sıkıştırarak sevimli paketlerde tüketiciye
sunduğu T-Box markası dünyada bir ilk... Sıkıştırılmış ürünlerin bulunduğunu,
ancak bunun bir konsept olarak ilk kez Boyner tarafından sunulduğunu belirten T-Box
Genel Müdürü Dilek Şensoy, dünyaca ünlü iç çamaşırı firması Victoria's Secret
ile de dev bir işbirliği yaptıklarının haberini veriyor: "Victoria's Secret için
özel olarak ürettiğimiz birbirinden farklı, rengarenk ambalajlardaki iç
çamaşırlarımız tüm mağazalarında satışa sunuluyor. Ürünler ayrıca Victoria's
Secret kataloglarında da yer alıyor."
Mide tümörü ilk kez ağızdan çıkarıldı
Tıp literatüründeki bir başka ilkimiz de genel cerrahi uzmanı Prof. Dr. Selçuk
Mercan'ın geçtiğimiz Ekim ayında yaptığı ameliyat... 33 yaşındaki bir
Yapay zekayla
4 bin
Bu böcek "Gozukarai"
İsveç Linköping
Tasarımı tüm dünyada...
Prof. Dr. Tuncay Uluğ, kulak ve kafa tabanı cerrahisi için tasarladığı mikro
cerrahi aletleriyle adını tüm dünyaya duyurdu. İstanbul Üniversitesi İstanbul
Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Uluğ'un 1999'da tasarladığı, 2000 yılında da bir
Türk firmasınca üretimini gerçekleştirdiği bu aletler, şimdi dünyaca ünlü Alman
Storz firması tarafından 'Ulug Double Sided Ear Microsurgery Instruments' (Uluğ
Çift Taraflı Kulak Mikro Cerrahi Aletleri) adıyla dünya piyasalarına sunuldu.
Bonus Trink Sticker
Garanti Bankası, Temmuz'da kullanıma sunduğu Bonus Trink Sticker ile alışverişte
devrim yarattı. Dünyada bir ilk olan Bonus Trink Sticker ile 35 YTL'ye kadar
olan alışverişler tek bir dokunuşla gerçekleştirilebiliyor. MasterCard PayPass
okuyucusu olan noktalarda kullanılabilen ürün, işlemleri tek bir dokunuşla
Sticker'la okuyucuya dokunarak sıra beklemeden yapmayı sağlıyor. Cep telefonunun
arkasına yapıştırılması önerilen Bonus Trink Sticker'lar dünyada New York
Metrosu'nun da dahil olduğu 140 bin PayPass noktasında kullanılabiliyor.
Yerü patentte Yüzde 363 artış
Türk Patent Enstitüsü (TPE) Başkan Vekili Doç. Dr. Yüksel Birinci, son beş yılda
yerli patent başvurusu sayısında yüzde 363'lük artış yaşandığını belirtiyor.
2001'de Enstitü'ye yapılan yerli patent başvuru sayısı 968 iken, 2006'da 3 bin
514'e ulaşmış. Bu sayı, yabancı başvurularla birlikte toplam 7 bin 500. TPE, iki
yıldır Türk mucitleri yurtdışında tanıtmak amacıyla IENA Buluş Fuarı'na
katılıyor. Bu yıl 1-4 Kasım'da Almanya'nın Nürnberg kentinde düzenlenen fuara
katılan üç mucidimiz, bir altın ve iki gümüş madalyayla ülkeye döndü.
800'den fazla buluşun yer aldığı fuarda Murat Nural, 'Devrilmeyen Merdiven
Sistemi' buluşuyla Serbest Kategori'de altın madalya alırken, Ersin Doğan
'Yüksek Güçlü Lazer' çalışmasıyla aynı kategoride gümüş madalyaya layık görüldü.
Gürcan Gürses, 'Seramik
Şubeye gitmeden kredi
Bankacılık sektöründeki ilklerden biri de Akbank tarafından gerçekleştirildi.
Ekim ayında CeBIT Bilişim Eurasia'da tanıtılan Kredi Makinesi ile şubeye
gitmeden bireysel kredi alınabiliyor.
Geleceğe ışık tutan buluş!
Dünyanın geleceğini aydınlatacak önemli bir buluş da Bilkent Üniversitesinden
geldi. Üniversitenin Fizik ve
Güneş çarptı, keşif yaptı!
Almanya'da yaşayan işadamı Ahmet Lokurlu, yaz tatilinde geldiği Türkiye'de güneş
çarpmasına uğradı ve ardından önemli bir buluşa imza attı... "Güneşin gücünü
neden soğutmada kullanmıyoruz?" sorusunu aklından geçiren Lokurlu, güneş
enerjisiyle çalışan klima tasarladı.
Time Dergisi'nin kapak yaptığı 'çevrenin kahramanları' dosyasında bu buluşuyla
yer alan ve dergi tarafından 7007 Çevre Dostu Ödülü'ne layık görülen Lokurlu,
"Elektrik, gaz ve kömür gibi enerji kaynaklan çevreye büyük zarar veriyor. Güneş
enerjisinden soğuk
Mouse tarihe gömülüyor
Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektrik Elektronik
Bölümü'nde görevli üç Türk 'göz dokunuşu' adlı bir program geliştirdi. Araştırma
görevlisi Cihan Topal, Yrd. Doç. Dr. Atakan Doğan ve Doç. Dr. Ömer Nezih
Gerek'in bu çalışması, engellilerin de bilgisayar kullanabilmesini sağlayacak.
Projeye göre gözüne
Ameliyat aletine 'bypass'
Türk doktor Hüseyin Okutan, bypass ameliyatlarında damar tutmayı kolaylaştıran
bir alet geliştirdi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde görevli
olan Okutan'ın buluşu, açık kalp ameliyatları için büyük kolaylık sağlıyor. Türk
Patent Enstitüsü'nden 'faydalı model patenti' alan Okutan, bu aletle şimdiye dek
50yi aşkın ameliyat gerçekleştirdi.
Bu boyalar çok
Nanoteknolojiyi Türkiye'de ürüne dönüştüren ilk şirket olan DYO; tekstilden
kimyaya kadar sanayinin tüm kollarında kullanılabilecek olan ve malzemelerin
fonksiyonlarını artıran bu teknolojiyle ürettiği 'nano' boyaları iki yıl önce
piyasaya sundu. Böylece Türk tüketicisi ışıkla kendini temizleyen, çizilmeyen,
yangın geciktirici boyalarla tanıştı ilk kez.,, DYO'nun akıllı boyaları Avrupa
Patent Ofisi tarafından 'buluş' olarak rapor edildi.
Tüm kartlar World'de...
Bankacılık sektöründe ilkler yaratan Yapı Kredi, 6.5 milyon kullanıcıya sahip
olan World Card'ı Kasım'da tek bir kart altında yapılandırdı. Yapı Kredi Genel
Müdür Yardımcısı Nazan Somer, "Cüzdanlardaki kart enflasyonuna son veriyoruz. Bu
yeniliği milat ilan ediyoruz" diyor. Yeni sistem sayesinde tüm banka kartları
ile kredi kartları World çatısı altında toplanıyor. Ayrıca banka kartları da
World avantajlarından yararlanıp puan kazanabiliyor.
Mucitler yurdu Anadolu
Son yıllarda inovasyonu keşfeden Anadolulu firmalar önemli buluşlara imza
atıyorlar. Dünya Gazetesi'nin geçtiğimiz Ekim ayında yaptığı araştırmasında yer
verdiği buluşları ve halen yürütülen çalışmaları sayfalarımıza taşıdık:
Termal ayakkabı: Konyalı Otantik Ayakkabı'nın Selçuk Üniversitesi ile
geliştirdiği uzaktan kumandalı termal ayakkabı, kışın ayaklan 35 dereceye kadar
sıcak tutabiliyor. Ürün, seri üretime geçmek için destek bekliyor. Çantada
taşınabilir HES: Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. çantada taşınabilecek
büyüklükte ve bir evin elektriğini karşılayabilecek düzeyde mikro türbin
üretmeyi planlıyor.
Sinekkovar perde: Bursa'da faaliyet gösteren Elvin Tekstil, sivrisineklerin
verdiği rahatsızlığı sona erdirmek için içeriğinde özel kimyasal bulunan
sinekkovar perde üretti.
Alternatif rögar kapağı: İzmir'de üretim yapan Dekorsan, rögar kapaklarının
ölümlü kazalara
Kuyruksuz rüzgar türbini: İzmir'de faaliyet gösteren Altema, kuyruksuz rüzgar
türbini geliştirdi. Rüzgar enerjisinden daha çok yararlanıldığı bu model için
ABD ve Türkiye'de patent başvurusunda bulunuldu.
