ÖĞRETMENLER İÇİN

» Karne Görüşleri

» Konuşma Metinleri

» Ders Kesim Raporları

» Proje Konuları

» Performans Görevi Konuları

» Dilbilgisi Konuları

» Matematiği Sevdirmenin Yolları

» Okuma Alışkanlığı Kazandırma

» Eğitici Oyunlar

REHBERLİK ETKİNLİKLERİ

» 1.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 2.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 3.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 4.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 5.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 6.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 7.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

» 8.Sınıf Rehberlik Etkinlikleri

BİLİM VE TEKNOLOJİ

» Türk Bilim İnsanları

» Bilim İnsanları ve Çalışmaları

» Bilim İnsanları ve Buluşları

» İcatlar ve Buluşlar Tarihi

» Buluşlar ve Hikayeleri

» Önemli İcatlar

» İcatlar ve Mucitleri

» Türk Mucitler ve İcatları

» Türklerin Yaptığı İcatlar

» 20.Yüzyılın İcatları

» Yüzyılın Buluşları

TÜRKÇE

» Türk Dilleri Ailesi

» Türkçenin Tarihi Gelişimi

» Şiir Bilgisi

» 100 Temel Eser Listesi

» Anlatım Biçimleri

» Kitap Özetleri

» Noktalama İşaretleri

» Yazım Kuralları

» Kompozisyonun Tanımı-Çeşitleri

» Kompozisyon Nasıl Yazılır

» Kompozisyon Konuları

» Kompozisyon Örnekleri

EDEBİYAT

» Edebiyat

» Pratik Edebiyat Bilgileri

» Türk Edebiyatının Dönemleri

» Türk Edebiyatında Roman

» Türk Romanı Kronolojisi

» Türk Edebiyatı Roman Özetleri

» Dünya Edebiyatı Roman Özetleri

DENEYLER

» Vücudumuzla İlgili Deneyler

» Bitkilerle İlgili Deneyler

» Biyoloji Deneyleri

» Diğer Deneyler

MÜZİK

» Müzik Nedir

» Müziğin Tarihçesi

» Genel Müzik Bilgisi

» Müzik Terimleri Sözlüğü

» Türk Müziği Çalgıları

» Türk Halk Müziği

» Türk Sanat Müziği

» Yurdumuzun Ünlü Müzisyenleri

EĞİTİCİ BİLGİ

İlk Türk Devletleri

İLK TÜRK DEVLETLERİ

1. Türklerin İlk Yurdu

Türklerin ilk yurdu Orta Asya'dır. Türklerin yaşadığı ilk yerlerin bugünkü Baykal gölü, Yenisey ve Obi nehirleri ile Gobi çölü arasındaki bölge olduğu kabul edilmektedir.

Türklerin Orta Asya'daki yaşayışlarını yeryüzü şekilleri, iklim ve bitki örtüsü belirlemiştir. İlk yurdun bozkırlarla kaplı olması Türklerin genelde göçebe bir yaşam sürmelerine ve hayvancılıkla uğraşmalarına neden olmuştur. Yaşamlarında atın önemli bir yeri vardır. Türklerin dayanıklı, hızlı, teşkilatçı ve savaşçı bir millet olmalarında yaşadıkları yerlerin coğrafi şartları ile atı evcilleştirmiş olmalarının önemli bir yeri vardır.

2. Türklerin Yerleştikleri Bölgeler

Orta Asya'da iklimin değişmesi, giderek karasallaşan iklim, kışın aşırı soğuklara, yazın da şiddetli sıcaklara neden olmuştur. Bu durum çölleşmenin artmasına, su kaynaklarının kurumasına, otlakların azalmasına, salgın hastalıkların yaygınlaşmasına yol açmıştır. Bölge artan nüfusun ihtiyacını karşılayamaz hale gelmiştir. Otlaklar yüzünden boylar arasında çatışmalar artmıştır.

Ayrıca Çin ve Moğol baskısı da artmıştır. Bütün bunlar Türklerin bir kısmının Orta Asya'dan Avrupa, Ön Asya, Hindistan gibi bölgelere göç etmelerine neden olmuştur.

Göç eden Türkler gittikleri yerlerde büyük devletler kurmuşlar, Türk kültürünü yaygınlaştırmışlardır. Başta madenlerin işlenmesi olmak üzere askerlik, devlet teşkilatı gibi konularda hakim oldukları yerlerdeki ulusları etkilemişlerdir.

3. İlk Türk Devletleri

a. Büyük Hun (Asya Hun) Devleti

Bilinen ilk Türk devletidir. Bilinen ilk hükümdarı Teoman'dır. Mete, zamanında en parlak dönemini yaşamıştır. Mete onlu sisteme göre son derece disiplinli ve kuvvetli bir ordu kurmuş, Orta Asya'daki bütün Türk boylarını ilk kez bir bayrak altında toplamıştır. Çin'i vergiye bağlamış, İpek Yolu'na hakim olmuştur. Çinliler Hun akınlarını durdurmak için Çin seddini yapmışlardır.

Mete'den sonra bir süre gücünü devam ettiren Hun Devleti, Çin entrikaları sonucu zayıfladı. Çinlilerin kışkırtmaları sonucu Hun beyleri birbirleri ile savaşmaya başladılar. Çinlilerin "böl ve yönet" anlayışı sonucunda devlet Kuzey ve Güney Hunları olarak ikiye ayrıldı. Önce Kuzey Hun Devleti, sonra da Güney Hun Devleti, Çinliler tarafından yıkıldı.

b. Kavimler Göçü ve Avrupa Hun Devleti

Çin egemenliğine girmek istemeyen Hunların bir kısmı yurtlarını terk ederek batıya doğru göç ettiler. Hakan Balamir komutasında Avrupa'ya giren Hunlar önlerine çıkan kavimlerin bir bölümünü egemenlikleri altına aldılar.

Bazı kavimler ise daha batıya doğru göç ettiler. Tüm Avrupa'yı etkileyen bu göç dalgasına "Kavimler Göçü” dendi. Kavimler Göçü sonunda;

  • Avrupa'nın bugünkü etnik ve siyasi yapısı oluştu. Bugünkü Avrupa devletlerinin temelleri atıldı.

  • Avrupa'da büyük karışıklıklar yaşandı. Roma İmparatorluğu zayıfladı. Önce doğu ve batı olarak ikiye ayrıldı. Ardından Batı Roma yıkıldı.

  • Derebeyliklerin ortaya çıkmasına yol açtı

  • İlk Çağ’ın sonu, Orta Çağ’ın başlangıcı oldu.

375'te Avrupa'ya giren Hunlar Macaristan merkez olmak üzere Avrupa Hun İmparatorluğu’nu kurdular. Önce Bizanslılarla mücadele ederek vergiye bağladılar, daha sonrada Batı Roma ile savaştılar.

Atilla zamanında en parlak dönemini yaşayan Avrupa Hun Devleti onun ölümünden sonra zayıfladı. Tahta geçenler ülkeyi idare edemediler. Zaten nüfus olarak azınlıkta kalan Hunlar bağlı ulusların isyan etmesiyle dağıldı (469).

c. Göktürk Devleti

552'de Avarları yenen Bumin Kağan tarafından kuruldu. Merkezi Ötüken'di. Kardeşi İstemi'yi batı illerine Yabgu tayin eden Bumin kendisi büyük kağan olarak doğu illerini yönetmeye başladı. Bumin'in yerine geçen Mukan Kağan zamanında Çin'i vergiye bağlayarak en parlak dönemini yaşayan Göktürkler onun ölümünden sonra zayıflamaya başladılar. Çinlilerin de kışkırtmasıyla devlet Doğu ve Batı Göktürk Devleti olarak ikiye ayrıldı.

Çinliler önce Doğu, sonra da Batı Göktürk Devleti’ni kendilerine bağladılar.

Çin esaretine alışamayan Türkler sık sık isyanlar çıkardılar. Sonunda Kutluk Kağan Göktürkleri yeniden bağımsızlığına kavuşturdu (682). II. kez kurulan Göktürk Devleti (Kutluk Devleti) en parlak dönemini Bilge Kağan zamanında yaşadı.

Bilge Kağan’a yönetimde, kardeşi Kül Tigin ve vezir Tonyukuk yardımcı oldu. Bilge Kağandan sonra devlet zayıfladı. 744'te Basmıl, Karluk ve Uygur Türkleri birleşerek Göktürk Devleti’ne son verdiler. Göktürkler tarihte Türk adıyla kurulmuş ilk devlettir.

İlk Türk alfabesini kullanmışlar, Türk tarihi ve edebiyatıyla ilgili ilk yazılı eserleri meydana getirmişlerdir. Hunlardan sonra Türk boylarını ikinci kez bir bayrak altında toplamışlardır.

 d. Uygur Devleti

Göktürk Devleti’nin yıkılmasından hemen sonra 745'te Kutluk Bilge Kül tarafından kuruldu. Başkenti Karabalasagun idi. Devlet 840'ta Kırgızların saldırıları sonucu yıkıldı. Uygurlar yurtlarını terk ederek Çin'in Kansu bölgesiyle bugünkü Doğu Türkistan’da Turfan bölgesine yerleştiler. Burada şehir devletleri halinde yaşayan Uygurlar, Cengiz Han zamanında Moğollara bağlandılar.

Uygurlar Mani ve Budizm dinlerini benimsemişlerdi. Bu dinler et yemeyi yasakladığından Uygurlar hayvancılığı bırakıp tarım ve ticaretle uğraşmaya başladılar.

Bu durum yerleşik hayata geçmelerine neden olmuştur. Ayrıca bilim, sanat ve mimari alanında da önemli ilerlemeler sağlamışlar, günümüze birçok eser bırakmışlardır.

 4. İlk Türk Devletlerinde Kültür Ve Uygarlık

a. Devlet ve Memleket Yönetimi

İlk Türk devletlerinin başında kağan, hakan, han gibi unvanlar kullanan Tanrı tarafından görevlendirildiğine inanılan, geniş yetkilere sahip bir hükümdar bulunurdu. Hükümdara, kurultay adı verilen bir meclis yardımcı olurdu.

Kurultaya hükümdar ailesi, boy beyleri, devlet ileri gelenleri ile hükümdarın eşi hatun (katun) katılırdı. Kurultayda askerlik, savaş, barış,vergiler gibi önemli devlet işleri görüşülürdü. Alınan kararlar hükümdar tarafından onaylanırsa yürürlüğe girerdi.

Ülke, hükümdar ailesi tarafından paylaşılarak yönetilirdi. Hükümdar ailesinden olan bütün erkeklerin hükümdarlık hakkı bulunurdu. Bu durum devletin çabuk yıkılmasına neden olmuştur.

Ülke töreye göre yönetilirdi. Töre Türk gelenek görenekleriyle hükümdarın koyduğu kanunlar ve kurultayda alınan kararlardan oluşurdu. Cezalar genelde sert olup hapis cezaları pek verilmezdi.

Türk devletlerinde ordu ve askerlik önemliydi. Ordu Mete zamanında uygulanan onluk sisteme göre düzenlenirdi. Disiplin çok önemliydi. Ordunun tamamına yakını atlıydı. Bu nedenle seferde ve savaşta çok hızlı hareket ederlerdi.

 b. Din ve İnanış

Türkler arasında Şamanizm inancı yaygındı. Ölüler için Yuğ denilen törenler yaparlardı. Öldükten sonra yaşamın devam ettiğine inanılırdı. Bu nedenle ölünün bazı eşyaları yanına konulurdu.

Ölen kişinin mezarı çevresine öldürdüğü düşman kadar Balbal denilen taş dikilirdi. Uygurlar zamanında Mani ve Budizm dinleri de Türkler arasında yaygınlaşmıştır.

c. Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Türkler başlangıçta göçebe bir yaşam sürüyor, hayvancılıkla geçiniyorlardı. Uygurlar zamanında halkın önemli bir kısmı yerleşik yaşama geçti.

Türklerde aile toplumun temeliydi. Bir çadır halkı aileyi oluştururdu. Genelde anne, baba ve çocuklardan oluşurdu. Türklerde tek eşle evlilik esastı. Devlet yönetiminde olduğu gibi sosyal yaşamda da Türk töresi geçerliydi. Türklerde sınıf ayrılığı yoktu. Köle sınıfı da oluşmamıştır.

Türkler başlangıçta hayvancılıkla uğraşmışlardır. Bunun yanında göl ve ırmak kenarlarında tarım da yapılır, buğday, arpa, mısır gibi tarım ürünleri yetiştirilirdi.

Uygurlar zamanında yerleşik yaşama geçişin hızlanması tarım ve ticaretin hızlanmasına ve yaygınlaşmasına yol açmıştır. Türkler ticarete de önem vermişler, İpek Yolu'na hakim olmak için sık sık Çinlilerle savaşmışlardır.

d. Yazı, Dil ve Edebiyat

Türkler Göktürkler dönemine kadar kendi yazılarını kullanmamışlardır. Göktürkler ilk Türk alfabesini bulup kullanmışlardır. En önemli eserleri Türk tarih ve edebiyatının ilk yazılı örnekleri olan Orhun Kitabeleri’dir.

Uygurlarında kendilerine ait bir alfabeleri vardır. Uygurlar matbaanın ilkel şeklini bularak kitap basmışlardır.

Türklerde sözlü edebiyat da çok gelişmişti. Özellikle destanlar önemli bir yer tutardı.

e. Bilim, Sanat ve Mimari

Türklerin ilk dönemlerinde bilimsel çalışmalar yaptığı pek bilinmemekle birlikte On İki Hayvanlı Türk Takvimini bulup kullanmaları onların astronomi bilimine ilgi duyduklarının kanıtıdır.

Uygurlar zamanında bilim alanında önemli ilerlemeler sağlanmıştır. Uygurlar pamuktan kâğıt yapmışlar, matbaanın ilkel şeklini bulmuşlardır.

Türkler başlangıçta göçebe bir yaşam sürdüklerinden sanat eserlerini genelde taşınabilir malzemelerden yapıyorlardı. Kemerler, silahlar, at koşum takımları, kılıçlar, halı ve kilim dokumaları bunların başlıcalarıydı.

Uygurlar zamanında yerleşik yaşama geçilince saraylar, tapınaklar, evler yapıldı. Bunların içi çeşitli resim ve heykellerle süslendi.

Dokumacılık, demircilik ve halıcılık Türklerin geliştirdikleri el sanatlarıdır. 

ZİYARETÇİ SAYACI

Çevrimiçi: ziyaretçi

Bugün: 459 ziyaretçi

Toplam: 2350367 ziyaretçi

IP Adresiniz: 54.165.248.212

ZİYARETÇİ DEFTERİ

KRONOLOJİK TARİH

» Dünya Tarihi Kronolojisi

» Türk Tarihi Kronolojisi

» Selçuklu Tarihi Kronolojisi

» Osmanlı Tarihi Kronolojisi

» İnkılap Tarihi Kronolojisi

» Bilim Tarihi Kronolojisi

» İslam Tarihi Kronolojisi

» Kurtuluş Savaşı Kronolojisi

» Avrupa Birliği Kronolojisi

» Sanat Tarihi Kronolojisi

İLKLER TARİHİ

» Türkiye'de İlkler

» İlk Buluşlar

» Dünyada İlkler Tarihi

» İlk Müslüman Türk Devletleri

» İlk Türk Devletleri

» Türk Edebiyatında İlkler

» Dünya Edebiyatında İlkler

» Türk Sinemasında İlkler

» Türk Sporunda İlkler

» Türk Tarihinde İlkler

ÜLKELER

» Ülkeler Hakkında Bilgiler

» Ülkeler Neleri İle Ünlü

» Az Bilinen Ülkeler

» Ülkeler ve Başkentleri

» Ülkelerin Para Birimleri

» Ülkelerin Tatil Günleri

» Ülkelerin İlginç Yasakları

» Ülkelerin Evlilik Gelenekleri

TARİH

» Haçlı Seferleri

» Osmanlı Eserleri

» Selçuklu Eserleri

» İnönü Savaşları

» Birinci Dünya Savaşı

» İkinci Dünya Savaşı

» İstanbul'un Fethi

SPOR

» Futbol

» Basketbol

» Voleybol

» Tenis

» Masa Tenisi

» Atletizm

» Cirit

» Olimpiyat Oyunları

RESİM

» Resim Nedir

» Resim Teknikleri

» Ünlü Türk Ressamları

» Çağdaş Sanat Akımları

» Renklerin Dili

2010 - 2014 Eğitici Bilgi

| Ana Sayfa | İletişim | Banner Kodları | Ziyaretçi Defteri |

Ödev
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol