Avrupa Birliği Kronolojisi
AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ
1957
Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda "Roma Anlaşması'nı
imzaladı ve Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu oluşturdu.
1963
Türkiye'yle Ortaklık Anlaşması imzalandı.
1973
Danimarka, İrlanda Cumhuriyeti ve Birleşik Krallık Avrupa Topluluğu'na katıldı.
1981
Yunanistan Avrupa Topluluğu'na katıldı
1987
Türkiye Avrupa Topluluğu'na katılım başvurusu yaptı.
1989
Berlin Duvarı yıkıldı. Avrupa Topluluğu, Polonya ve Macaristan'ın demokrasiye
geçiş sürecine yardımcı olmak üzere PHARE programını oluşturdu.
1990
Kıbrıs ve Malta Avrupa Topluluğu'na katılım başvurusu yaptı.
1991
Macaristan ve Polonya'yla ilk Avrupa Anlaşmaları imzalandı. Diğer sekiz Orta
Avrupa ülkesiyle de benzer anlaşmalar imzalanacak. Slovenya Yugoslavya'dan
bağımsızlığını ilan etti. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla, Estonya, Letonya
ve Litvanya bağımsızlıklarını ilan ettiler. Maastricht Anlaşması'yla Avrupa
Birliği oluşturuldu.
1993
Kopenhag'da düzenlenen Avrupa Birliği Zirvesi'nde, aday ülkelerin Birliğe
üyelikleri için gerekli kriterler belirlendi. "Kopenhag Kriterleri", Birlik
içinde, demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını, azınlıkların saygı
görmesini ve korunmasını, işleyen bir pazar ekonomisinin sürekliliğini ve
rekabetle başa çıkabilmesini ayrıca üyeliğin gerektirdiği siyasî, ekonomik ve
malî şartlara bağlı kalınmasını garanti altına almayı amaçlayan düzenlemelerden
oluşuyor.
1994
Macaristan ve Polonya Avrupa Birliği'ne üyelik başvurusu yaptı. Avrupa
Konseyi, Essen'de üyelik öncesi stratejileri belirledi.
1995
Avusturya, Finlandiya, İsveç Avrupa Birliği üyesi oldu. Romanya, Slovakya,
Letonya, Estonya, Litvanya ve Bulgaristan Avrupa Birliği'ne üyelik başvurusu
yaptı. Cannes'da yapılan Avrupa Birliği Zirvesi'nde PHARE programı için ayrılan
bütçenin 1995–1999 yılları için €6,9 milyar olması kararlaştırıldı. Madrid'deki
zirvede ise üyelik kriterlerine, aday ülkelerin yönetim yapılarında gerekli
değişikliklerin yapılması ve gerekli yasama ve yargı değişiklikleriyle Avrupa
yasalarının entegrasyonu eklendi.
1996
Çek Cumhuriyeti ve Slovenya Avrupa Birliği'ne üyelik başvurusu yaptı.
1997
Avrupa Komisyonu, Birliğin genişleme sürecinin yaratacağı etki ve genişleme
için gerekli bütçeyi kabul etti. Aday ülkelerle ilgili hazırlanan ilerleme
raporları ışığında Komisyon, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Polonya ve
Kıbrıs'la üyelik görüşmelerinin başlamasını önerdi. Avrupa Birliği kurumlarının,
genişleme sürecini de dikkate alarak daha verimli çalışmasını amaçlayan
Amsterdam Anlaşması sonuçlandırıldı. Lüksemburg'da düzenlenen zirvede, genişleme
sürecinin başlaması kararlaştırıldı ve Avrupa Komisyonu'nun önerileri
benimsendi. Ancak Türkiye'nin adaylık başvurusu reddedildi.
1998
On Orta Avrupa ülkesi ve Kıbrıs'ın adaylık süreci başlatıldı. Çek Cumhuriyeti,
Estonya, Macaristan, Polonya ve Kıbrıs'ın üyelik görüşmeleri başladı. Malta
Avrupa Birliği adaylığını yeniledi.
1999
Berlin'de toplanan Avrupa Birliği Zirvesi, orta Avrupa ülkelerine verilen
üyelik öncesi yardımların 2000 yılından itibaren iki katına çıkarılmasını
kararlaştırdı. Böylece bu miktar 2006 yılına kadar yılda € 3,12 milyar olarak
belirlendi. Ayrıca 2004 yılından itibaren yeni üyeler için kullanılacak fonlar
bu miktardan ayrı tutuldu. Helsinki Zirvesi'nde Bulgaristan, Letonya, Litvanya,
Malta, Romanya ve Slovakya'yla üyelik görüşmelerine geçilmesi kararlaştırıldı ve
Türkiye'nin adaylığı onaylandı.
2000
Diğer altı aday ülkeyle üyelik görüşmeleri başladı. Yaşanan görüş ayrılıklarına
rağmen Avrupa Birliği kurumlarını, sayısı iki katına çıkan üyelere hazırlamak
amacıyla düzenlenen Nice Anlaşması sonuçlandırıldı. Pekçok alanda veto
uygulaması çoğunluk oyu esasıyla değiştirildi. Avrupa Komisyonu'nda her üye
ülkenin tek bir Komisyon üyesiyle temsil edilmesi ve Avrupa Parlamentosu'nun
sandalye sayısının 740'a çıkarılması kararlaştırıldı. Bakanlar Kurulu'ndaki oy
dağılımı, Türkiye dışında şimdiki ve gelecekteki aday ülkeler dikkate alınarak
yeniden belirlendi. Avrupa Birliği liderleri genişleme süreci için kesin bir
takvim belirlemedi ancak umutlar en hazırlıklı adayların 2004 yılı Haziran
ayında yapılacak Avrupa seçimlerine ve aynı yıl yapılacak, Avrupa Birliği
kurumları, üye ülkeler ve bölgeler arasındaki güç dağılımını belirlemeyi
amaçlayan hükümetler arası konferansa kadar bu süreci tamamlaması yönünde.
2001
Haziran ayında İsveç’in Göteburg kentinde bir araya gelen Avrupa Birliği
liderleri genişleme sürecinin geri dönüşü olmadığını açıkladı. Aralık ayında
Laeken'deki zirvede 2004 yılına kadar Birliğe üyeliğe hazır olacak 10 ülkenin
adı açıklandı. Bunlar: Kıbrıs, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta,
Polonya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovenya.
2002
Avrupa Komisyonu, yeni üye olacak ülkelere, üyeliklerinin ilk üç yılı için
verilecek destekle ilgili €40 milyar tutarında bir malî yardım paketi önerdi.
Buna göre, çiftçiler başlangıçta doğrudan yapılan yardımların sadece üçte birini
alabilecekler ve bu destek on yıl içinde diğer üye ülkelerle eşit seviyeye
yükseltilecek.