EĞİTİCİ BİLGİ

Türk Edebiyatında İlkler

TÜRK EDEBİYATINDAKİ İLKLER

• Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi 'Şair Evlenmesi'nde kullanmıştır.

• Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa'nın yaptığı Telemak'tır.

• Edebiyatımızda ilk roman,Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat'tır.

• Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım'ın "Karabibik" adlı eseridir.

• Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem'dir.

• Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası'dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem'dir.

• Edebiyatımızda ilk edebi roman,Namık Kemal'in "İntibah" adlı eseridir.

• Edebiyatımızda ilk psikolojik roman,Eylül'dür(Mehmet Rauf)

• Edebiyatımızda ilk tarihi roman,Namık Kemal'in "Cezmi" adlı eseridir.

• Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye'dir.

• Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)

• İlk tiyatro Şinasi'nin Şair Evlenmesi'dir.

• Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A.Hamit Tarhan'ın Sahra adlı şiiridir.

• Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım'ın Zehra adlı eseridir.

• Edebiyatımızda çocuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi'nin Hayriye'si ve Sümbülzade Vehbi'nin Lütfiye'sidir.

• Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal'dir.

• İlk çocuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.(1869)

• Türk Edebiyatı'nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz'dir.

• Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.

• Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.

• Türk Edebiyatı'nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi'dir. ( A.Ağaoğlu)

• Türk Edebiyatı'nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan'ın Müsameratname'dir.(1872)

• Türk Edebiyatı'nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.

• Türk Edebiyatı'nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay'dır. (Tutunamayanlar)

• Türk Edebiyatı'nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.

• Türk Edebiyatı'nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları'dır.

• Türk masalları ilk defa yurt dışında 16.Lui döneminde Fransa'da yayınlanmıştır.

• Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır.

• Divan Edebiyatı'nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip'dir.

• İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu'dur.(1953)

• Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske'dir.(1943)

• Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati'dir.

• Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler'dir.

• Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır ,yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır.

• Kutatgu Bilik ilk Türk dünyası ansiklopedisidir.

• İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu'dur.

• Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske'dir.

• Batılı tekniğe uygun ilk ilk roman Aşk-ı Memnu'dur.

• Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber'dir. (A.Hamit Tarhan )

• Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz'dır. (Y.Ziya Ortaç)

• İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun'dur.(K.Çelebi)

• İlk hatıra kitabı Babürname'dir.(Babürşah)

• İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai'dir.

• Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat'tır.(Z.Paşa)

• Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye'dir.(Şinasi)

• İlk mizah dergisi Diyojen'dir.(Teodor Kasap)

• Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet'tir.(A.Mithat)

• Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler'dir.(S.Sezai,ilk gerçekçi hikaye)

• Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim'dir.

• Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin'dir.

• İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig'tir.

• İlk mensur şiir yazarı R.Mahmut Ekrem'dir.

• İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk'tür.(K.Mahmut)

• İlk sosyolog Ziya Gökalp'tır.

• İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.

• Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale'dir.

• Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah'tır.(Halit Ziya)

• Türk Edebiyatı'ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç'tır.

• İlk tezkiremiz Mecalis'ün Nefais'tir. ( A.Şir Nevai'dir)

• İlk mizah gazetemiz Diyojen'dir. (N.Kemal)

• İlk matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügati'dir.

• Türklerin kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi'dir.

• İlk edebi topluluk Servet-i Fünun'dur.

• İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre'dir.

• Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin'dir.

• Türkçenin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.

• Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M.Emin Yurdakul'dur.

• Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M.Emin Yurdakul'dur.

• Serbest müstezadı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret'tir.

• Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret'tir.

• Divan Edebiyatı'nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili'dir.

• Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.(1929)

• Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.

• İlk Türkçe gazete 1831'de kurulan Takvim-i Vaka'dır.

• İlk Türkçe özel gazete 1860'da kurulan Tercüman-ı Ahval'dır.

• İlk Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz'dur. (Kayra)

• Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar'ın Manas Destanı'dır.

• En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi'dir.

• Türkiye'de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügt Bulamadım'dır. ( M.Doğan)

• Amerikan Kız Koleji'nde okuyan ilk Türk Halide Edip Adıvar'dır.

• Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar'dır.

• Milli Mücadele'de bulunan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır.

• Türkiye'de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar'dır.

• Atatürk'e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır.

• Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır.