EĞİTİCİ BİLGİ - Haçlı Seferleri

1.DİNİ SEBEPLER
Bu çağda Kudüs Müslümanların elinde bulunuyordu. Aynı zamanda Kudüs, Hıristiyanlarca da kutsal bir yer sayılıyordu. Hıristiyan hacılar Kudüs'ü rahatça ziyaret ederlerken Ortadoğu'daki siyasi karışıklıklar yüzünden ziyaretlerinde güçlüklerle karşılaşmaya başladılar. Hristiyan hacıların karşılaştıkları bu güçlükleri 'Müslümanlar çıkarıyor' şeklinde yorumlandı. Bu yorumlar üzerine kilise , Müslümanların kutsal topraklardan çıkarılması için çağrıda bulundu.

2.EKONOMİK SEBEPLER
XI. yüzyılda Avrupa'da iktisadi bunalım yüzünden köylü aç ve perişandı. Buna karşılık islam dünyası bolluk ve refah içindeydi. Aynı zamanda ipek ve baharat yolları, işlek limanlar da Müslümanların elindeydi. Kudüs'ü ziyaret eden Hıristiyanlar, gördüklerini ülkelerine döndükleri zaman daha da abartarak anlatıyorlardı.

3.SİYASİ SEBEPLER
XI. yüzyılda Selçuklular Anadolu'yu alarak, Bizans'ın egemenliğini kaldırdılar. İstanbul yakınına kadar gelen Türkler, Bizans'ı zor durumda bıraktılar. Gittikçe artan tehlike yüzünden Bizans, Avrupalılar'ı yardıma çağırdı ve Avrupalılar'ı Türkler aleyhine kışkırttı.

I. HAÇLI SEFERİ (1096-1099)
İstanbul'a gelen ilk kafilenin başında papaz Piyer Lermit ve Yoksul Gotye adında bir şövalye bulunuyordu. Bu kafile pek başıboş ve düzensizdi. İznik'e getirilen kafile burada Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan tarafından kuşatıldı. Hepsi de kılıçtan geçirildi. Yoksul Gotye öldü. Piyer Lermit İstanbul'a kaçtı. Bir zaman sonra Godefroi de Bouillon (godfrya-dö Buyyon) kumandasında daha muntazam bir ordu İstanbul'a geldi. Bizans İmparatoru ile anlaşma yaptılar (1097). Bu anlaşmaya göre Haçlılar , Selçuklulardan aldıkları yerleri Bizanslılar'a verecekler, Bizanslılar da Haçlılara erzak yardımı yapacaklardı. Haçlılar İznik şehrini aldılar. I. Kılıç Arslan çekilmek zorunda kaldı. Ancak Haçlıların peşini bırakmadı. Haçlılar büyük kayıplar vererek Antakya'ya geldiler. 1098'de de burayı işgal ettiler. Haçlılar çok az bir kuvvetle Kudüs'e vardılar. Kudüs'te latin krallığı kurarak başına G.Buyyon'u getirdiler (Bu krallık suriye ve filistini de içine alıyordu).

Kudüs'ün elden çıkması üzerine islam dünyasında bu toprakların geri alınması için hazırlıklar başladı. Musul atabeklerinden İmadeddin Zengi Haçlılarla çarpişarak kaybedilen yerleri birer birer geri aldı. Zor durumda kalan Kudüs Krallığı papadan yardım istemek zorunda kaldı.

II. HAÇLI SEFERİ (1147-1149)
Saint-Bernard adlı bir papaz Kudüs krallığına yardım etmek için Avrupalıları II. Haçlı Seferi'ne çağırdı.Bu çağrı üzerine Fransa Kralı VII. Luise ve Almanya İmparatoru III. Konrad, Konya Ovası'nda Sultan I. Mssud'a yenildi. İznik'e kaçarak burada Fransa Kralı VII. Luise ile buluştu. Fransa Kralı ile birlikte Şam'ı kuşattılar; Şam'da hiçbir başarı elde edemediler. Büyük kayıplar vererk memleketlerine geri döndüler (1149).

III. HAÇLI SFERLERİ (1189-1192)
Anadolu'yu haçlılardan temizlemeye gelen türkler Kudüs'ü alamadılar. Ancak Selahaddin Eyyûbi, Kudüs Krallığı ile 1187'de Hotin'de yaptığı savaşla Kudüs'ü geri alabildi. Bunun üzerine III. Haçlı Seferi için hazırlıklar yapıldı. III. Haçlı Seferi'ne de İngiltere Kralı aslan yürekli Richard, Alman imparatoru Friedrich Barbarossa ve Fransa Kralı Philippe Auguste katıldılar. Almanya imparatoru karayoluyla, ingiliz ve fransız kralları da deniz yoluyla Kudüs'e doğru hareket ettiler. Alman imparatoru Friedrich, Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan 'a yenildi; geri çekilirken silifke suyunda boğuldu, ordusu da dağıldı.İngiliz ve fransız krallıarı da Akka'da Selahaddin Eyyûbi ile çarpiştılar. Selahaddin Eyyûbi, Akka'yı haçlılara bırakıp Kudüs'e çekilmek zorunda kaldı. Philippe Auguste Fransa'ya geri döndü. Haçlı ordularının başında kaln Arslan Yürekli Richard Kudüs'ü kurtarmak için Selahaddin Eyyûbi ile çarpıştı, fakat başarılı olamadı ve bariş yaptıktan sonra memleketine döndü.

IV. HAÇLI SEFERİ (1204)
Müslümanların kutsal yerleri geri alması hristiyanları tekrar harekete geçirdi. Papa III. İnnocentius hristiyanları haçlı seferine çağırdı. 1202'de deniz yoluyla yapılan IV haçlı seferini Bonifeciodi Monferrato (Bonifas) yönetti. Haçlıları, Venedikliler para karşılığı Mısır'a götüreceklerdi. Fakat haçlılar istenilen parayı ödemeyince macarların elinde bulunan Zara kalelerini alıp Venediklilere verdiler. Bu sırada tahttan indirilen Bizans imparatoru II. İsaakios'un oğlu haçlıları İstanbul'a yardıma çağırdı. İstanbul'u zapteden haçlılar, burada 1261 yılına kadar sürecek olan latin imparatorluğunu kurdular (1204).

V. HAÇLI SEFERİ
Macar Kralı II. Andras'ın yaptığı bu sefer başarılı olmadı.

VI. HAÇLI SEFERİ
Bu seferi alman imparatoru II. Friedrich yönetti. Bu seferde başarılı olmadı ve Kudüs tekrar Eyyûbilerin eline geçti.

VII. HAÇLI SEFERİ
1245'de yapılan bu sefer fransa kralı IX. Louis tarafından yönetildi. Hristiyanlar 7. haçlı seferiyle de istediklerine ulaşamadılar.

VIII. HAÇLI SEFERİ
Bu seferi de yine fransa kralı IX. Louis yönetti. Bu sonuncu sefer Kudüs'e değil Tunus üzerine yapıldı. Şehir kuşatıldıysa da burakan bir salgın sebebiyle fransa kralı öldü; ordusu da fransaya döndü.

HAÇLI SEFERLERİNİN SONUÇLARI
DİNİ SONUÇLAR
Haçlı seferleri aslında dini amaçlarla yapılmıştı. Haçlı seferlerinin amacına ulaşamaması papaların ve kilisenin otoritenin sarsılmasına sebep oldu.

SİYASİ SONUÇLAR
Batılılar, Bizanslıların ve arapların sanatını ve edebiyatını tanıdılar. Devletler arası Uygarlık alış-verişi başladı. Haçlılar deniz yoluyla geldiği için kıyı şehirleri ticarette bir hayli ilerlediler. Pisa, Cenova, Venedik önemli birer ticaret merkezi haline geldiler.Suriye'de birkaç latin beyliği, İstanbul'da da bir latin imparatorluğu kuruldu. Derebeylik önemini kaybetti. Buna karşılık kralların otoriteleri arttı.

EKONOMİK SONUÇLAR
Venedik, Cenova, Marsilya gibi akdeniz limanlarının önemleri arttı. Avrupalılar islam dünyasının uygarlığını yakından tanıdılar.Müslümanlardan sanat ve teknik alanlarında birçok buluşları öğrenen Batılılar, bunları kendi memleketlerine aktardılar. Ancak bütün bunlara karşılık Haçlım seferleri islam dünyası için zararlı oldu. Çünkü türkler anadolunu fethini tamamlamışlardı ve avrupaya geçmek istiyorlardı. 200 yıl süren haçlı seferleri bu isteği geciktirmiş oldu.