EĞİTİCİ BİLGİ

Ülkelerin Evlilik Gelenekleri

ÜLKELERİN EVLİLİK GELENEKLERİ

İNGİLTERE
Halkların kendi gelenekleri
İngilizler yıllarca çeşitli ülkeleri kendi sömürgeleri altında bulundurdukları için, halk arasında 3 kesim varolmuştur. Kraliyet ailesi, Avam kamarası ve halk kesimi. İngilizler diğer milletlere karşı kendilerini hep üst sınıf olarak görmektedirler. İngiltere'de ayrı yeten, İskoçya, İrlanda gibi halklarında kendi geleneklerine göre evlilikleri vardır. 1995’te İngiltere’de evlilik töreninin yalnızca kilisede veya evlendirme dairesinde gerçekleşebileceğine ilişkin yasanın değişikliğe uğramasıyla, çiftler istedikleri her mekanda evlenebilme özgürlüğü kazandılar. Gemide, evlerinde, kalelerde, otellerde, restoranlarda kısacası nikah memurunun gelmeyi kabul ettiği her mekanda evlenilebilir. Hatta su altında evlenenler bile vardır. Çiftlerin evlenebilmesi için gelin ve damadın 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Ancak ebeveynlerin izni ile 16 yaşını geçince de evlenebilirler.

İki türlü yasal evlilik iki tür evlilik belgesi vardır. “licence” veya “certificate”. Bir an önce hiç bir tören ve kutlama yapmadan evlenmek isteyenler “licence” ile evlenirler. Licence ile evlenebilmek için evlenmek istediğiniz günden bir gün önce evraklarınızı evlendirme dairesine getirmeniz ve ücreti ödemeniz yeterlidir. Nikahta iki şahit bulunmak zorundadır. Nikah yüzüğü şart değildir. Yani licence Türkiye’deki yıldırım nikahıdır. Certificate ile evlenme ise kilise düğünü istemeyenlerin ama yine de kutlama isteyen çiftlerin başvurduğu bir yöntemdir. Nikahta davetliler bulunur. Bu şekilde evlenebilmek için gelin ve damadın kimliklerini ispatlayan belge (doğum belgesi) ile birlikte evlendirme dairesine başvuru yapması ve ücreti ödemesi yeterlidir. Eğer çiftlerden birisi dulsa ya boşanma evraklarını ya da eşinin ölüm belgesini getirmesi gerekir. Başvuru tarihinizden itibaren en az 21 en fazla 3 ay içerisinde nikahınız kıyılacaktır. Pazar günü evlenmeyi planlıyorsanız çok uzun zaman önceden gün almanız gerekmektedir. Eğer kilise nikahıyla evlenirseniz düğünden önce veya düğünden sonra resmi nikah kıydırmanız gerekmektedir.
3 çeşit geleneksel evlilik
Biz eski geleneklerinde sürdürdüğü durumu göz önünde bulundurduğumuzda İngiltere'de ortaya 3 çeşit evlilik çıkmış oluyor.
Kraliyet evliliği; bu evliliğin şeklini genelde kraliyet ailesi belirlemektedir. Evlenen damat veya gelin halktan da olsa bütün harcamaları kraliyet ailesi karşılamaktadır. Böyle bir evlilik hazırlığı yıllarca sürebiliyor. Çiftler birbirlerini sevdikten sonra en fazla 2 yıl arkadaşlık evresi geçiriyor, bu evreden sonra çiftler aralarında söz kesiliyor. Son zamanlarda ise kraliyet ailesi prens ve prensesleri halktan olan kişilerle evlendikleri görülmüştür. Düğün hazırlıkları tamamlandıktan sonra çiftler yüzyıllar önce yapılan geleneklere uygun atlı arabalarla ve süvarilerle saraydan çıkarak kiliseye giderler. Burada yapılan ayin töreninden sonra yine arabalara binilip halk selamlandıktan sonra saraya dönülür. Daha sonra çiftler kalacakları yeri belirler ve tercihlerine göre istedikleri yerlerde kalırlar. Bu tercih genelde kraliyet ailesinden prens-prenses belirlemiş olur.
Kişiler arasında sınıf atlatan evlilik
Avam evliliği; Avam sınıfına giren kesimlerdeki kişiler ise, genelde işadamları, şirket sahipleri, banka sahipleri vb. sıfatları taşıyanlardır. Her iş adamı bu sınıfa girememektedir. Bu misyona sahip olanlar ise kendilerine yakın veya bir üst sınıftan olanlarla evlenir. Bu kesimdeki kişiler ise sadece kendilerine sınıf kazandırmak amacı güdülerek bu tip evlilikleri yapar. Şirketleri büyütmek ve daha çok kazanmak iç güdüsü ön planda tutulur. İstisnalar kaideyi bozmayacak şekilde bazen sevenlerde evlenebiliyorlar. Avam kamarasına mensup insanların evlilikleri renkli ve şatafatlı olur. Gösteriş ön planda olduğu için turlarla, başka ülkelerde ve otellerde düzenlenecek balolarla evliliklerini gerçekleştirirler. Çiftlerin nişanlılık evresi en fazla 6 ay kadar sürer.
Çan'ın uğur getirdiğine inanılıyor
Halk evliliği: Halk arasında evlilikte herhangi bir kural yoktur. Çiftler birbirlerinden hoşlanır ve arkadaşlık evresinde kız-erkek aile içinde birbirlerine gidip gelme başlar. Kız-erkek aileleri fikirlerini söylerler. Bu fikirle çiftlerin yaşları 20-25 ise bunlardan bazıları ailelerin sözlerine hareket ederler. Bu yaş haddinin üzerinde olanlar ise ailelerinin düşüncelerini ön planda tutmazlar. Evlenmeye karar veren çiftler evlenirler. Kalacak yerlerini kendileri belirlerler. Evlenecek çiftlere aileler yardım etmek isterler buna karşı eğer gençler bu yardımı istemezlerse aileler serbest bırakırlar. Düğün tarzlarında ise sınırlama yoktur. Hangi kesimde olursa olsun geleneklerinin en başında kilisede çan çalmak gelir, bu şekilde kötü ruhların kovulduğuna inanılır. Gelin ve damat kiliseye girerken ve çıkarken evliliklerini kötü ruhlardan korumak için kilisenin çanlarının çalındığına dikkat ederler. Davetliler gelin ve damat adaylarına çifte çiçek atarlar böylelikle evlilik yapanların mutlu birer yuva sahibi olacaklarına inanırlar.

HİNDİSTAN
Evlilikler astroloji ve din çatısı altında
Hindistan'da farklı farklı düğün gelenekleri düzenleniyor. Bunlardan biri ise ülkede yaşayan zengin ailelerin düğünleri çok şatafatlı oluyor. Ülkede evlilikler genelde dinler çatısı altında oluyor. Kısacası evlilikte dinlerin baskısı yüksek. Bazı aileler, çocuklarını evlendirmeden önce astroloji falına baktırıyor. Hint astrolojisinde Navamsa adı verilen evlilik haritası vardır. Bu harita doğum horoskoptaki gezegenlerin güçlerini anlamada başvuru haritası görevini üstlenir. Evlenecek olan gençlerin haritaları bu yöntemle kontrol edilerek ileride çıkacak olan sorun baştan görülür. Bu duruma göre evlenmelerine karar verilir. Hindistan da evlilik öncesinde bu olay yaygın bir biçimde kullanılır. Hindistan'da evlenecek çiftlerden damat gelinin giyeceği kıyafetten sorumlu olduğu için gelinin giydiği günlük kıyafetin haricinde geline uygun olacak kıyafetleri hazırlatır. Gelin; beyaz gelinlik yerine, “sarı” denilen özel bir giysi giyer. Gelin evlilik törenine gelirken üzerine gündelik kıyafetler takar ve törenden sonra kocasının kendisi için hazırlattığı kıyafeti giyer.

4 noktalı haç "Svastika"
Bazı Hıristiyan kökenli zengin Hindu aileleri gelin arabasını çiçeklerle süslerler ve daha sonra arabanın önün yine çiçeklerle süslenmiş dev bir haç koyarlar. Gamalı haçın ortasına da 4 nokta koyarlar. "Svastika" denilen bu haçın 6 bin yıl kadar önce Batı Asya'da ortaya çıktığı ve daha sonrada Hindistan'a geldiği ileri sürülüyor. Bu haçın, Svastika Sarıskritçe'de "Mutlu hayat" anlamına geliyormuş. Gelin ve yakın çevreleri kınaya benzer bir boya ile elleri ve ayakları ince ince desenlerle süslenir. Daha sonra damat ve gelin hint müziğiyle kendi evlerine gönderilir.

evlilik sonrası drahoması
Bu arada Hindistan'da 9-10 yaşlarında evlilikler ve drahoma da hayli yaygın halde olduğu belirtiliyor. Drahoma yüzünden çocukların oğlan olması için dua ettikleri ifade ediliyor. Ülkede bu nedenledir ki terk edilen çocukların çoğu kız olduğu görülebiliyor. Kız ailesi , kızın bakire çıkmaması gibi durumlarda erkek ailesi bir de "evlilik sonrası drahoması" talebinde bulunabiliyor

ÇİN
Uzak doğu ülkelerinden en kalabalık nüfusa ve kültüre sahip ülkelerden biri olan Çin'de evlilik astrolojiye göre yapılmaktadır. Genellikle ülkede tarihin en eski dinlerinden olan Budizm'e inananlar çoğunluktadır. Evlenecek çiftlerden damadın ailesi astroloji uzmanına başvurarak evlenmeyi düşünenler hakkında yorum ister. Astroloji uzmanının hazırladığı horoskopu damadın ailesi uygun bulursa, çocuklarının doğum saatini ve tarihini kızın ailesine göndererek, aynı işlemi onların da yapması gerektiğini söyler.

Çay çok değerlidir

Gelinin ailesine verilecek hediyeler arasında “çay” önemli bir yer tutar. Düğünden önce damat evlilik yatağını hazırlar ve yatağın üstüne portakal, fıstık ve çeşitli meyvelerden koyar. Ailenin küçük çocukları yatağın üzerine oturtulur ve meyvelerle oynamalarına izin verilir. Yatağın üzerinde ne kadar çok çocuk olursa o kadar çok doğurganlığı olacağı sembolize edilir. Gelin düğünde kırmızı ayakkabı giyer ve kırmızı duvak örtünür.


Ayın son 15'i uğursuz sayılır

Nedimelik yapan bayanlar gelinin horoskopuyla uyumlu doğum yılına sahip kişilerden seçilir. Ayrıca; Ay takviminin 7. ayının son 15 gününde evlenmenin uğursuz olduğuna inanılır; çünkü o dönemde cehennemin kapısının açılıp, kayıp ruhların serbest kaldığına inanırlar.

İSKOÇYA
Birleşik Krallıklar ülkesi İngiltere’de 1995'te evlilik töreninin yalnızca kilisede veya evlendirme dairesinde gerçekleşebileceğine ilişkin yasanın değişikliğe uğramasıyla, çiftler istedikleri her mekanda evlenebilme özgürlüğü kazandılar. Gemide, evlerinde, kalelerde, otellerde, restoranlarda kısacası nikah memurunun gelmeyi kabul ettiği her mekanda evlenilebilir. Hatta su altında evlenenler bile vardır. Çiftlerin evlenebilmesi için gelin ve damadın 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Ancak ebeveynlerin izni ile 16 yaşını geçince de evlenebilirler.


Evlilikte tarih canlandırılıyor

İskoçya'da evlilik geleneği diğer ülkelere göre farklı olmasının nedenlerini ilk önce anlatmak zorunda kaldık. Şimdide evlilik geleneğine bakacak olursak, evlilik geleneklerinden biri gelin düğünden bir gün önce aile büyüklerinin toplandığı yerin ortasına oturur, aile büyüklerinden ayaklarını yıkamasını ister ve yıkatır. Bu gelenek, çiftin mutluluk yolunda yürümelerini sembolize eder. Düğünde ise gelin, ayakkabısının içine bozuk para koyar, bu davranış ise hayatlarını bolluk içinde geçirmeleri için yapılır. İskoçya'da daha öncede belirttiğimiz gibi koyun bir din ülkesidir. Burada evlenmek çok kolaydır ama boşanmak inanılmaz derecede zordur. Yeni AB normları bu durumu ne kadar değiştirdi bilinmez. Ülkede yaşayanların çoğunluğu boşanma işlemlerini yurt dışında yapıyorlar. Ülkeye gelen bazı ayrı çiftlerin boşanma talepleri bazen geçmiyor.

ARAPLAR
Arap toplumlarında, yüzyıllardır çeşitli imparatorlukların, emperyalistlerin işgali altında yaşamış olmanın da etkisiyle soy-sop’a önem verilir. Günümüzde 20-30 kuşak öncesine kadar soy ağaçlarını kaydedenler bile vardır. Yalnız bugün buna artık fazla önem verilmemektedir. Aşiret yapısının dağılmakta oluşu da bunda bir etkendir. Pek çok doğu toplumunda olduğu gibi, yakın zamana kadar Araplarda da genelde görücü usulüyle evlenilirdi. Bu durum bazı yörelerde hala devam etmektedir. Bazı yörelerde nadir de olsa beşik kertmesi adeti vardır.

Kızın karakter ve hüneri araştırılır

Araplardaki evlilik sürecinin Anadolu’nun birçok yöresindeki evliliklerle ortak noktaları çoktur. Önce erkeğin annesi veya teyzesi, gidip kızı görürler. Sonra kızın karakteri ve hünerleri çevresinden araştırılır. Kızı istemek konusunda ailenin en yaşlı erkeğinden izin istenir ve ardından ailenin büyükleri kızı istemeye giderler. Birkaç ziyaretten sonra kızın ailesi de uygun görmüşse, nişan yapılır. Bundan sonra yapılacak olan iki tarafın çarşıya gidip “altın kesme”leridir. Ailelerin durumuna göre, külfetin büyük çoğunluğu damada ait olmak üzere geline altınlar alınır. Nişan töreni bazen yemekli içkili, bazen sadece aileler arasında olan törenlerdir.

Nişanlılık 6 ayı geçmez

Nişanlılık dönemi bazı yerlerde önceden belirlenir ve altı ayı geçmez. Bazı yörelerde iki-üç yılı da bulabilir. Nişanlılık dönemi boyunca uyulan bazı gelenekler vardır. Damadın ailesi, dönem dönem gelinin ailesini ziyaret eder ve bu ziyaretlerde geline para verilir. Gelin bu paralar ve ailesinin desteğiyle çeyizini tamamlar. Bu süre boyunca hem aileler, hem gelinle damat birbirini tanıma fırsatı bulur. Çiftin anlaşıp anlaşamayacaklarına karar verilir. Bu süre zarfında bir anlaşmazlık olur ve çiftin uyum sağlayamayacaklarına karar verilirse çiftler ayrılır. Bu durumda gelinin kendisine çeyizini hazırlaması için verilen hediyeleri, altın vb. şeyleri iade etmesi adettendir.

3 gün düğün düğün sürer

Nişanlılık normal bir seyir izlerse, sıra düğüne gelir. Düğünlerin dini bayramların hemen öncesine rastlamamasına çalışılır. Düğün töreni yöreden yöreye farklılıklar gösterir. Ayrıca ailelerin maddi durumları da düğünün şeklini belirlemekte önemli bir faktördür. Düğünler geleneksel olarak üç gün sürer. İlk gün bütün mahalle halkı toplanır, yemekler yapılır ve eğlence başlar. Ertesi gün kına yakma günüdür. Kına töreni gelinin evinde olur. Üçüncü gün gelin, eskiden at sırtında, şimdi daha çok otomobille damadın evine getirilir. Üç gün boyunca yenilir, içilir, çalınıp, oynanır. Düğünün sonunda herkes kendi maddi durumuna göre yeni evlilere yardım eder. Verilen hediyeler düğünün sonunda yüksek sesle duyurulur.

Düğünde imam nikahı kıyılır

Düğün öncesi imam nikahı kıymak Sünni-Arap halkta yaygındır. Alevi Araplarda yaygın olmamakla birlikte bazen farklı tür bir imam nikahı kıyılır. Gelinin ve damadın yerine dayı, amca gibi çok yakın iki erkek akrabaları şeyh önüne çıkar ve dini tören gerçekleştirilir. Hıristiyan Araplarda ise nikah kilisede kıyılır. Düğünlerde başta güreş olmak üzere çeşitli spor faaliyetlerinin düzenlenmesi, ateş edilmesi Arap halkının yerleşik geleneklerindendir. Diğer taraftan ekonomik zorluklar ve burjuva kültürün yaygınlaşması birçok geleneğin artık eskisi gibi yerine getirilememesine de sebep olmaktadır. Düğünler bu yönüyle eski geleneksel görüntülerini hızla kaybetmektedirler. En az dejenere olmuş bir düğün bugün şöyle yapılmaktadır. Birkaç gün önceden eş dost davet edilir.

İhtiyarlar uzun hava çekerler

Kına gecesi gelinin evinin önünde bir bahçede yapılır. Çalgısı iyi olan, yöresel bir grup çağrılır. Türküler eşliğinde oyunlar oynanır, halaylar çekilir. Orada bulunan ihtiyarlar birkaç uzun hava çekerler. En son gelinin avuç içlerine, damadın serçe parmağına, kadınların zılgıtları arasında kına yakılır. Kına gecesi biter. Düğün gecesi ise, gelinin topluca baba evinden alınmasıyla başlar. Bunun için konvoy oluşturulur. Bütün araçlara mendil takılır. Damadın evine gelinir, burada gene müzik eşliğinde oynanır, halay çekilir. En sonunda para toplanır, gelin damat evlerine uğurlanır.